Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2008

Σεμινάριο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε Άνδρο-Σύρο

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε σεμινάριο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην Άνδρο και στη Σύρο ,που συνδιοργάνωσαν τα Τμήματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Διεύθυνσης Κυκλάδων σε συνεργασία με τη Mom - Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και το οποίο απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς α/θμιας και β/θμιας εκπαίδευσης.
Το σεμινάριο με τίτλο "Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εργαλεία, φορείς και εκπαιδευτικό υλικό" πραγματοποιήθηκε στο Γυμνάσιο Γαυρίου Άνδρου στις 29 και 30 Οκτωβρίου και στο 6ο Δημοτικό Σχολείο Ερμούπολης στις 5 και 6 Νοεμβρίου 2007 και παρακολούθησαν 80 εκπαιδευτικοί.
Εισηγητές του σεμιναρίου ήταν οι :
ΜΑΡΙΑ ΣΠΑΡΤΙΝΟΥ
(υπεύθυνη τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Β/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων)
ΙΑΚΩΒΟΣ ΖΕΡΛΕΝΤΗΣ
(υπεύθυνος τμήματος Αγωγής Υγείας Β/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων)
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΠΑΡΑΣΚΕΥΑΙΔΗΣ
(υπεύθυνος τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων)
ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΕΒΗ
(υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων Μom)
Οι εισηγήσεις αφορούσαν στη μεθοδολογία υλοποίησης προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, στους τρόπους αξιοποίησης εκπαιδευτικού υλικού καθώς και στις δράσεις της ΜΟΜ. Στο σεμινάριο πραγματοποιήθηκαν επίσης εργαστήρια με θέμα «Το δάσος» και «Το παιχνίδι ως εκπαιδευτικό εργαλείο στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση».

Εκπαιδευτικά προγράμματα Κ.Π.Ε. Κορθίου



Το Κ.Π.Ε Κορθίου Άνδρου θα υλοποιήσει 2 εκπαιδευτικά προγράμματα ως τον Ιούνιο του 2008.
1) Τα μανιτάρια της Άνδρου
2) Το μονοπάτι του νερού

Τα προγράμματα θα είναι μονοήμερα και διήμερα.
Σας παραθέτουμε την μορφή των προγραμμάτων :
1) Μονοήμερο πρόγραμμα : «Τα μανιτάρια της Άνδρου»

08: 30 – 09: 30 : Άφιξη μαθητών.
Γνωριμία με το ΚΠΕ και τα προγράμματά του
Παρουσίαση θεωρίας – γνωστικό μέρος για τα μανιτάρια και το
ρόλο τους στο οικοσύστημα.

09: 30 – 10:00: Κολατσιό και προετοιμασία για μετάβαση στο πεδίο ( εξοπλισμός
ενημέρωση για δραστηριότητες και φύλλα εργασίας).

10: 00 – 12: 00: Μετάβαση και εργασία στο πεδίο και επιστροφή στο ΚΠΕ

12:00 – 13:00 : Εργασία σε ομάδες στο εργαστήριο και σε αίθουσες του ΚΠΕ.

13: 00 – 14:00 : Παρουσίαση εργασιών των ομάδων στην Συνεδριακή αίθουσα.

14: 00 – 14:30 : Αξιολόγηση – Λήξη του προγράμματος
Αναχώρηση μαθητών.

2) Μονοήμερο πρόγραμμα : «Το μονοπάτι του νερού»

08:30 – 09:30 : Άφιξη μαθητών
Γνωριμία με το ΚΠΕ και τα προγράμματα του
Παρουσίαση θεωρίας και γνωστικού μέρους για το νερό.
.
09:30 – 10:00: Κολατσιό και προετοιμασία για μετάβαση στο πεδίο
( παράδοση εξοπλισμού ασφαλείας και δραστηριοτήτων ).
.
10:00 – 12:00 : Μετάβαση και εργασία στο πεδίο, επιστροφή στο ΚΠΕ.

12:00 – 13:00 : Εργασία σε ομάδες στο εργαστήριο και σε αίθουσες του ΚΠΕ.

13:00 – 14:00 : Παρουσίαση των εργασιών των ομάδων στην Συνεδριακή
Αίθουσα.

14:00 – 14:30 : Αξιολόγηση – λήξη του προγράμματος
Αναχώρηση μαθητών.

ΔΙΗΜΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΡΟ

ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ

11:30 – 12:00 : Άφιξη μαθητών – τακτοποίηση στα δωμάτια.

12:00 – 14:00 : Γνωριμία με το ΚΠΕ – Παρουσίαση θεωρίας και γνωστικού
μέρους για τα μανιτάρια της Άνδρου και το ρόλο τους στο
οικοσύστημα, ή για το νερό.

14:00 -15:30 : Αναχώρηση μαθητών και γεύμα σε εστιατόριο του Κορθίου.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΗΜΕΡΑ

08:00 – 08:30 : Ξύπνημα – πρωινό.

08:45 – 09:00 : Προετοιμασία για μετάβαση στο πεδίο.

09:00 – 11:30 : Μετάβαση και εργασία στο πεδίο – επιστροφή στο ΚΠΕ και
κολατσιό.

11:30 – 13:00 : Εργασία σε ομάδες.

13:00 – 14:00 : Παρουσίαση των εργασιών.

14:00 – 14:30 : Αξιολόγηση του προγράμματος – αναχώρηση μαθητών.

Το ΚΠΕ Κορθίου θα δέχεται τα εκτός Άνδρου σχολεία από τις 3 Απριλίου του 2008.

ΣΥΡΟΣ -ΤΗΝΟΣ-ΜΥΚΟΝΟΣ-ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ Σεμινάρια μεθοδολογίας υλοποίησης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

Τέσσερα σεμινάρια μεθοδολογίας υλοποίησης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης πραγματοποίησε το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Α/θμιας Δ/νσης Κυκλάδων στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του 2ου Δημοτικού Σχολείου Μυκόνου (1 Μαρτίου), στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Ερμούπολης (28 Μαρτίου), στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Τήνου (27 Απριλίου) και στο Δημοτικό Σχολείο Φηρών (23 Οκτωβρίου 2007) .Στα σεμινάρια, τα οποία παρακολούθησαν συνολικά 120 εκπαιδευτικοί, επισημάνθηκε από τον υπεύθυνο του τμήματος η ανάγκη υλοποίησης προγραμμάτων Π.Ε προσανατολισμένων στη διάσταση της αειφορίας ,στην ολιστική-διεπιστημονική προσέγγιση, καθώς και στα τοπικά /περιφερειακά προβλήματα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εφαρμογή της μεθόδου project και στη συμβολή της στην ενθάρρυνση των μαθητών να αναπτύξουν δεξιότητες μέσω ανοιχτών δραστηριοτήτων, με στόχο την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζουν.

Στην εκπαιδευτική διαδικασία η περιβαλλοντική αφύπνιση



Tου Ευριπίδη Στυλιανίδη (τ.υπουργού Παιδείας)


Στο βιοτικό σύστημα του φυσικού περιβάλλοντος περιλαμβάνεται και ο άνθρωπος που εξαρτάται από αυτό. Εξαρτάται από τα φυτά και τα ζώα για την εξασφάλιση ποικίλων προϊόντων διατροφής και την παραγωγή πλήθους προϊόντων για την κάλυψη των καθημερινών του αναγκών. Εξαρτάται από τα ζώα και τα φυτά για την παραγωγή φαρμάκων, για την αναπαραγωγή των ειδών καθώς και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, για την εξασφάλιση της ισορροπίας του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα, που αποτελεί βασική αρχή για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας.
Στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής επανάστασης, ο ρόλος του σχολείου έχει γίνει σύνθετος και πολυδιάστατος: το σχολικό περιβάλλον δε λειτουργεί απλώς ως φορέας μετάδοσης γνώσεων και καλλιέργειας δεξιοτήτων, αλλά έχει επιφορτισθεί με πολλαπλούς ρόλους, όπως η διαμόρφωση και η βίωση από τους μαθητές και τις μαθήτριες σωστών στάσεων και συμπεριφορών για θέματα που σχετίζονται άμεσα με την κοινωνική ευημερία.
Ένα από αυτά τα μείζονος σημασίας ζητήματα είναι η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και την προστασία του, που τα τελευταία χρόνια απασχολεί όλο και περισσότερο τους διεθνείς φορείς και τις οργανώσεις, λόγω των διαστάσεων που έχει προσλάβει η οικολογική κρίση.
Απέναντι σε αυτή την περιβαλλοντική υποβάθμιση, κεντρικό ζητούμενο κατά την εκπαιδευτική διαδικασία είναι η αφύπνιση των νέων ανθρώπων, με επίκεντρο την καλλιέργεια μιας περιβαλλοντικής συνείδησης που περιλαμβάνει τις γνώσεις, τις στάσεις και τις αξίες που υπαγορεύουν μια υπεύθυνη και ευαισθητοποιημένη συμπεριφορά απέναντι στη φύση.
Το ΥΠ.Ε.Π.Θ. έχει μεριμνήσει προς αυτήν την κατεύθυνση με την κατάρτιση και την επεξεργασία μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Εκπαίδευση και την Αειφόρο Ανάπτυξη, η οποία πλαισιώνεται από ένα σύνολο εκπαιδευτικών δράσεων βιωματικού κυρίως περιεχομένου, για το περιβάλλον.
Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει την εμπλοκή των παιδιών σε μια σειρά δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως:
η πληροφόρηση για τη Συνθήκη του Κιότο,
η προώθηση της ανακύκλωσης σε συνεργασία με τους δήμους, στους οποίους ήδη γίνεται ανακύκλωση, αλλά και σε όσους προγραμματίζουν να ξεκινήσουν,
η δενδροφύτευση,
ο καθαρισμός των ακτών,
οι επισκέψεις σε βιομηχανίες που έχουν εφαρμόσει σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης και χρησιμοποιούν φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες,
οι συνεργασίες με τις Εθνικές Υπηρεσίες που εξειδικεύονται σε θέματα περιβάλλοντος (ΕΜΥ, Αστεροσκοπείο, Εθνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού κ.λπ.).
Προκειμένου να υλοποιηθεί ο συγκεκριμένος προγραμματισμός έχει καθιερωθεί πλέον μια σειρά εκπαιδευτικών δομών και θεσμών, που αποσκοπούν στη μετάδοση αυτής της γνώσης στους μαθητές και τις μαθήτριες, αλλά και στην ευαισθητοποίηση όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Έτσι, σε ολόκληρη τη χώρα πραγματοποιούνται με μεγάλη επιτυχία και αθρόα συμμετοχή των σχολείων Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΠΕ), μέσω των οποίων τα παιδιά ενημερώνονται, ευαισθητοποιούνται, προβληματίζονται, αλλά και εκφράζονται και δημιουργούν με πηγή έμπνευσης το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
Φορείς μετάδοσης αυτής της περιβαλλοντικής αγωγής είναι και τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ), των οποίων ο αριθμός ανέρχεται συνολικά σε 58 σε όλη την επικράτεια. Τα ΚΠΕ με τις ολοκληρωμένες υποδομές και τον εξοπλισμό που διαθέτουν, προσφέρουν στους νέους μας την πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως η συμμετοχή σε εγχώρια και διεθνή περιβαλλοντικά προγράμματα, η ενασχόληση με ποικίλα φυσιογνωστικά θέματα, η εκπόνηση ατομικών και συλλογικών εργασιών με ερέθισμα το περιβάλλον και η δυνατότητα επιστημονικών πειραμάτων.
Κατ' αυτόν τον τρόπο τα ΚΠΕ δημιουργούν μια φιλόξενη εστία περιβαλλοντικής αγωγής που επιτρέπει μια εποπτική και βιωματική προσέγγιση των περιβαλλοντικών θεμάτων, εξασφαλίζοντας την απαιτούμενη ενημέρωση.
Συνεχής είναι η επιμόρφωση των υπεύθυνων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, οι οποίοι συντονίζουν σε επίπεδο νομών την πραγματοποίηση των προγραμμάτων. Με συγχρηματοδότηοη ΥΠΕΠΘ και Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2007, η επιμόρφωση στελεχών της εκπαίδευσης και 11.000 περίπου εκπαιδευτικών Α/θμιας, Β/θμιας, Τεχνικής Εκπαίδευσης και Ειδικών Σχολείων μέσω 740 σεμιναρίων, με φορέα υλοποίησης το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.
Κεντρική θέση σε αυτήν την περιβαλλοντική «εκστρατεία» έχει η έννοια του εθελοντισμού, που αποκτά ευρύτερο περιεχόμενο και στόχο, εφόσον αποβλέπει τελικά στην παρώθηση των μαθητών και των μαθητριών να διευρύνουν το φάσμα των ενασχολήσεων τους και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος και να αναπτύξουν υπεύθυνες στάσεις ως ενεργά μέλη του, κοινωνικού συνόλου και συνειδητοποιημένοι πολίτες.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες και δράσεις αποδεικνύουν ότι το σχολείο στις μέρες μας δεν μπορεί να παραμείνει ένας «μονωμένος» και αποστειρωμένος χώρος, αδιάφορος και αποξενωμένος από το φυσικό, κοινωνικό και πολιτιστικό του περιβάλλον. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα περιόριζε δραστικά τη δυναμική του.
Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δομές, προκειμένου να διεγείρουμε την εγγενή ευαισθησία των νέων μας και να τους δώσουμε την ευκαιρία να την εξωτερικεύσουν και να τη διοχετεύσουν δημιουργικά. Γιατί, τελικά, από τη νέα γενιά εξαρτάται το μέλλον του πλανήτη μας.


Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην περιοδική έκδοση «Μέρισμα» (Οκτώβριος 2007) που εκδίδεται από το Forum «Αγορά Ιδεών».

Περιπατητικές διαδρομές στη Σύρο



Το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων σε συνεργασία με το σχολικό σύμβουλο της 2ης Περιφέρειας διοργάνωσαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα 2006-7 περιπατητικές διαδρομές σε μονοπάτια της Σύρου .Στις διαδρομές, που πραγματοποιήθηκαν στις περιοχές Κίνι, Δελφίνι, Λεία, Γράμματα, Αληθινή Άνω Σύρο, Αγ. Στέφανο μετείχαν αρκετοί εκπαιδευτικοί και κάτοικοι της Σύρου.Οι περιπατητικές διαδρομές συνεχίζονται και τη φετινή χρονιά.

Toξική βόμβα στο βυθό της Σαντορίνης


Μετά τον χαμό δύο επιβατών (πατέρας και κόρη) το SEA DIAMOND, αν και ακίνητο και σιωπηλό, δεν προκαλεί τίποτα άλλο παρά προβλήματα στο νησί μας. Απάντληση δεν έχει γίνει, πράγμα που σημαίνει ότι αν δεν γίνει καθόλου, θα συνεχίζεται η διαρροή πετρελαίου για 5-7 χρόνια, ακόμα. Αυτούς τους 10 μήνες που είναι το SEA DIAMOND στο βυθό της Καλντέρας, κάτω από την μύτη μας, σίγουρα έχουν προκληθεί ήδη οικολογικές καταστροφές. Ας πάμε στο πετρέλαιο. Σε όλα τα ναυάγια που έχουν γίνει στο εξωτερικό, η απάντληση του πετρελαίου, ήταν το πρώτο πράγμα που γινόταν. Το πετρέλαιο, έχει την εξής ιδιότητα, όταν έρχεται σε επαφή με το νερό: ποτέ δεν ανεβαίνει όλη η ποσότητά του στην επφάνεια. Ένα μεγάλο μέρος από αυτό κατακάθεται στο βυθό προκαλώντας τεράστια καταστροφή στα οικοσυστήματα της θάλασσας. Το πλανγκτόν, η τροφή εκατοντάδων ψαριών, καταστρέφεται, τα φύκια "κουκουλώνονται" με το πετρέλαιο, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απορροφήσουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να επιζήσουν. Ένα άλλο μέρος του πετρελαίου από το ναυάγιο, με την επίδραση του ηλίου, μετατρέπεται σε αέρια του θερμοκηπίου, τα οποία συμβάλλουν αρνητικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Και ότι απομένει από το πετρέλαιο, ανεβαίνει στην επιφάνεια. Αυτό, ως ένα βαθμό, είναι καλό, επειδή, μπορεί έτσι να απομονωθεί και να συλλεχθεί. Όμως προκαλεί το εξής: κρύβει την ακτινοβολία του ηλίου, και έτσι τα φύκια και το πλανγκτόν, δεν δέχονται ηλιακή ακτινοβολία, η οποία είναι απαραίτητη για την επιβίωση τους. Η ηλιακή ακτινοβολία, είναι απαραίτητη σε αυτούς τους φυτικούς οργανισμούς, γιατί χωρίς αυτή, δεν μπορούν να φωτοσυνθέσουν, άρα δεν μπορούν και να παράγουν την τροφή τους και το οξυγόνο, που ειναι απαραίτητο, για τους υπόλοιπους οργανισμούς της θάλασσας (ψάρια, κ.τ.λ.).Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα, κατά την άποψή μου, είναι τα τοξικά χημικά τα οποία, προέρχονται από την διάβρωση των οργάνων πλοήγησης και διαφόρων ηλεκτρονικών συσκευών του πλοίου (υπολογιστές, ηλεκτρονικές πυξίδες, μπαταρίες, τηλεοράσεις). Τοξικά χημικά, από οθόνες υπολογιστών, ραδιενεργά -ίσως- χημικά από τα όργανα του πλοίου, μπαταρίες, από διάφορες συσκευές, μέταλλα επιβλαβή προς τον οργανισμό μας, όπως μόλυβδος, έχουν αρχίσει να πλέουν ελεύθερα στην θάλασσά μας. Αυτά τα υλικά, δεν μπορούν να συλλεχθούν. Είναι αόρατα. Εμείς το μόνο που θα βλέπουμε θα είναι οι συνέπειές τους στο περιβάλλον και προς εμάς: ψόφια ψάρια (άρα και μείωση της αλιείας), καρκίνος που ίσως προέλθει από τις τοξικές ουσίες που καταναλώνουν τα ψάρια, τα οποία θα καταναλώνουμε και εμείς οι ίδιοι. Ξεχάστε τα ωραία απογεύματα στην παραλία, να κάνετε βουτιές. Όλοι θα ζούμε με τον φόβο του καρκίνου, με τον φόβο των τοξικών χημικών. Στις παραπάνω συνέπειες, της παραμονής του ναυαγίου, συνυπολογίστε και το γεγονός ότι, στο σημείο που βυθίστηκε το SEA DIAMOND, θα δημιουργηθεί σιγά σιγά, ένας πλωτός σκουπιδότοπος, από όλα τα αντικείμενα που ήταν στο καράβι, τα οποία, θα ανέβουν στην επιφάνεια. Όλα τα παραπάνω, εκτός από το γεγονός ότι θα μας προκαλέσουν προβλήματα υγείας, θα αποτελέσουν (ή ήδη ίσως, να αποτελούν) ένα μεγάλο οικονομικό πλήγμα στο νησί μας. Θα προκαλέσουν ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στον τουρισμό μας, την κύρια πηγή της οικονομίας μας. Τα επόμενα χρόνια, θα αρχίσουμε να μετράμε τους τουρίστες, αν δεν γίνει ανέλκυση. Η ανέλκυση, είναι η μόνη λύση, για να μην υποστούμε τις συνέπειες. Η τοπική αυτοδιοίκηση και οι πολίτες αυτού του τόπου, καθώς επίσης και τα υπουργεία Ναυτιλίας και ΠΕΧΩΔΕ, οι οικολογικές οργανώσεις, τα Μ.Μ.Ε., η κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση, να πιέσουν την ναυτιλιακή εταιρεία, με πρόστιμα και συλλήψεις (αν χρειαστεί), να ανελκύσουν το πλοίο, όσο πιο σύντομα γίνεται, διότι ένας μικρός σεισμός να γίνει, τότε το ναυάγιο, θα χαθεί στα βάθη του βυθού της Καλντέρας, και τότε η ανέλκυση, θα είναι πλέον αδύνατη.Ως πολίτες αυτού του τόπου, έχουμε αντιδράσει ήδη για την παραμονή του SEA DIAMOND στο βυθό της Καλντέρας. Την Κυριακή, 17 Φεβρουαρίου, παρά το τσουχτερό κρύο και αέρα, συγκεντρώθηκαμε στην Κεντρική Πλατεία Φηρών, όπου και διαμαρτυρήθηκαμε στις τοπικές αρχές. Απαίτησαν επίσης να ανελκυθεί το πλοίο, γιατί πολύ απλά, θέλουν μια βιώσιμη Σαντορίνη. Δυναμικό παρόν, είχαμε και εμείς, το γυμνάσιο Θήρας, με πολλά πανό. Από το δημοτικό σχολείο Φηρών και από τα υπόλοιπα σχολεία του νησιού, η συμμετοχή ήταν μικρότερη. Κυριάρχησε το σύνθημα:"Το πλοίο σηκώστε, το νησί μας σώστε."Ας ελπίσουμε, ότι η διαμαρτυρία, αυτή θα έχει αποτέλεσμα. Τα πανό μας, δηλαδή τα πανό του Γυμνασίου Φηρών, φυλάχθηκαν, γιατί μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθούν και δεύτερη φορά, αν η διαμαρτυρία δεν αποφέρει καρπούς.Είναι κρίμα, ένα διαμάντι της θάλασσας, όπως η Σαντορίνη, να χαθεί και αυτό μαζί με το SEA DIAMOND. Κάντε κάτι! Ανέλκυση τώρα!


Σωτήρης Κοπατσάρης

Πρώην πρόεδρος ΗΕLMEPA JUNIOR-Μαθητής από Σαντορίνη

Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2008

Χαιρετισμός του διευθυντή εκπαίδευσης κ.Γ.Μαιτού

Το ΥΠΕΠΘ,εδώ και χρόνια, αντιλαμβανόμενο ότι η κακοποίηση που δέχεται το περιβάλλον,η μη τήρηση λογικών κανόνων δράσης απέναντι στη φύση, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών μας πόρων, είναι και αποτέλεσμα μη παιδείας και εφαρμοσμένης συνείδησης, ενέταξε στα σχολικά προγράμματα δράσεις ικανές να διαφωτίσουν, να εκπαιδεύσουν τους μαθητές.
Η παιδεία,ως παράγοντας συνειδητοποιημένων ενεργειών που έχουν να κάνουν με την κοινωνία,υλοποιείται με τα τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, με στόχο τον ενεργό,ευαισθητοποιημένο πολίτη.Έναν πολίτη που θα αντιδρά,θα διεκδικεί,που δεν θα δέχεται παθητικά τα όσα συμβαίνουν,έναν πολίτη που θα προτείνει λύσεις.
Το περιβάλλον, η φύση, η αισθητική,ως εκπαιδευτικές προτεραιότητες, δημιουργούν ισχυρά εχέγγυα, για μια ομαλή, δημοκρατική πορεία σεβασμού και συμπεριφοράς των σημερινών μαθητών μας και αυριανών ενεργών πολιτών,προς τους οποίους η πολιτεία και η κοινωνία θα απευθύνεται.
Λόγω της γεωγραφικής ιδιομορφίας του νομού μας και της συγκοινωνιακής δυστοκίας, η ενημέρωση τέτοιων θεμάτων που άπτονται της περιβαλλοντικής παιδείας, μέσω της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, πέρα του ότι εξυπηρετεί την επαφή του κέντρου με την περιφέρεια, δημιουργεί και άριστο οδηγό διαχείρισης των υπευθύνων καινοτόμων δράσεων με τα σχολεία του νομού, όπου κι αν αυτά βρίσκονται.
Καλή επιτυχία και ευόδωση των στόχων....

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΙΤΟΣ
Διευθυντής Εκπ/σης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2008

ΣΥΡΟΣ Ενημέρωση μαθητών για την κλιματική αλλαγή


Ενημερωτικές συναντήσεις που αφορούσαν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και στην κλιματική αλλαγή πραγματοποιήθηκαν σε 8 δημοτικά σχολεία της Σύρου το διήμερο 29 και 30 Νοεμβρίου 2007 και στις 22 Ιανουαρίου 2008 με πρωτοβουλία του Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων και της οργάνωσης ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΣΟΣ.
Οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στα 1ο,2ο,3ο,4ο,5ο,6ο Δημοτικά σχολεία Ερμούπολης, στο ιδιωτικό σχολείο Αγ.Γεώργιος και στα Δ.Σ Άνω Σύρου,Ποσειδωνίας και Βάρης-Μάννα .Το ακροατήριο αποτελούσαν οι μαθητές των Ε και ΣΤ τάξεων. Το πρόγραμμα «Η Γη έχει πυρετό» , το οποίο παρουσίασαν σε συνολικά περίπου 400 μαθητές οι περιβαλλοντολόγοι Ευτυχία Μαύρου και Μελίτα Λαζαράτου, μέσα από την παρουσίαση της κατάστασης όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα εξηγεί τι είναι το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» και κατ' επέκταση η αλλαγή του κλίματος, τι είναι τα «ακραία καιρικά φαινόμενα» που εισέβαλλαν ξαφνικά στη ζωή μας και πού οφείλονται, ενώ δίνεται μεγάλη έμφαση στις μικρές αλλαγές στην καθημερινή ζωή του καθενός μας που μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου μέσα από παραδείγματα που έχουν ήδη εφαρμοστεί σε άλλες χώρες. Μέσα από συζήτηση με τους μαθητές αναζητήθηκαν λύσεις που μπορούν εύκολα και με μικρό κόστος να υιοθετηθούν στο σπίτι ή στο σχολείο τους.

Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2008

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΩ ΣΥΡΟΥ Συμμετοχή σε τριήμερο πρόγραμμα στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειτορίας (22-24 Απριλίου 2007)


Συμμετείχαμε δεκατρείς μαθητές της ΣΤ΄ και της Ε΄ τάξης του Σχολείου μας και δύο εκπαιδευτικοί. Οι μαθητές που παρακολούθησαν το πρόγραμμα ήταν:
Πιτσικάλης Γιάννης
Τσιοπελάκος Γιάννης
Φαλιδέας Βασίλης
Ρηγούτσου Ελπίδα
Γαλανού Άννα
Μακρυνιώτη Μαρία
Φρέρης Αντώνης
Κουλούρας Γιώργος
Ξυνογαλάς Ανδρέας
Κορφιάτη Βάσια
Ρηγούτσου Σαββίνα
Ρούσσου Λουίζα
Αλτουβά Μαργαρίτα
Μας συνόδευσαν οι εκπαιδευτικοί:
Μακρυνιώτης Θεόδωρος και Ηλιοπούλου Αναστασία

Κυριακή 22 Απριλίου
Το απόγευμα ανεβήκαμε στο λόφο του Αγίου Στεφάνου. Εκεί μάθαμε διάφορους τρόπους προσανατολισμού και ένα παιχνίδι («Τον ξέρεις τον Θανάση») που όταν επιστρέψαμε το μάθαμε στους συμμαθητές μας γιατί μας άρεσε πάρα πολύ. Το βράδυ σε μία μεγάλη αίθουσα παρουσιάσαμε το Σχολείο και τον τόπο μας γνωρίσαμε τα παιδιά από το Δημοτικό Σχολείο Καρεΐκων Αχαΐας που συμμετείχαν και αυτά στο ίδιο πρόγραμμα και χωριστήκαμε σε τρεις ομάδες εργασίας, τα ρουμπίνια, τα σμαράγδια και τα ζαφείρια. Στη συνέχεια οι υπεύθυνοι του προγράμματος ανέθεσαν δραστηριότητες στις ομάδες.
Δευτέρα 23 Απριλίου
Το πρωί ανεβήκαμε στο ύψωμα Γκλαβά. Εκεί μετρήσαμε το υψόμετρο και κατευθυνθήκαμε στη Μαύρη Λίμνα. Στη διαδρομή μαζέψαμε πετρώματα με τα οποία στη συνέχεια κατασκευάσαμε προϊστορικά εργαλεία και όπλα. Στη Μαύρη Λίμνα μετρήσαμε τη θερμοκρασία και την ταχύτητα του νερού. Η διαδρομή αυτή μέσα στο δάσος θα μας μείνει αξέχαστη. Το απόγευμα δουλέψαμε στη βιβλιοθήκη και στο εργαστήριο του Κέντρου και ετοιμάσαμε κάθε ομάδα ένα θεατρικό δρώμενο σχετικό με την προστασία του περιβάλλοντος το οποίο παρουσιάσαμε το βράδυ της ίδιας ημέρας.
Τρίτη 24 Απριλίου
Το πρωί παρουσιάσαμε τις εργασίες που είχε αναλάβει η κάθε ομάδα, μας έδωσαν αναμνηστικά δώρα και το μεσημέρι αναχωρήσαμε κατενθουσιασμένοι.
Το πρόγραμμα ήταν καταπληκτικό και η φιλοξενία στην εστία άψογη. Ήταν για μας μια πολύ καλή εμπειρία που θα μας μείνει αξέχαστη. Ευχαριστούμε πολύ όσους συνέβαλαν σε αυτό.

Οι μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.

Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2008

ΑΝΑΛΑΒΕΤΕ ΔΡΑΣΗ! ΣΩΣΤΕ ΤΗ ΓΗ!


Oι προηγούμενες γενιές μας άφησαν τρεις ξεχωριστές κληρονομιές: το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τις τρύπες του όζοντος πάνω απ' τους πόλους και την ρύπανση εδάφους, υδάτων, ατμόσφαιρας.
Έτσι θα τις αφήσουμε;
Αν δεν κάνουμε κάτι για να σώσουμε τον πλανήτη μας (όπως περιορισμός σκουπιδιών και ρύπων, καθώς και ανακύκλωση), δεν μας βλέπω καλά...
Ειδικότερα, αν δεν κάνουμε κάτι, το 1/4 των ζωντανών οργανισμών στη γη θα εξαφανιστεί, δεν θα υπάρχουν σχεδόν καθόλου δάση, η νότια Πελοπόννησος και τα νησιά του Αιγαίου θα γίνουν έρημοι, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει από το λιώσιμο των πάγων λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου και χώρες όπως το Μπαγκλαντές που βρίσκεται μόνο 2 μέτρα απ' την επιφάνεια της θάλασσας θα βυθιστούν. Όλα αυτά πρόκειται να συμβούν σε 30 χρόνια. Μην σας φαίνεται μακρινή εποχή το 2030, γιατί τότε εμείς τα παιδιά, θα ζούμε, θα δουλεύουμε και θα ανατρέφουμε τα παιδιά μας. Πώς όμως θα γίνουν όλα αυτά αν δεν κάνουμε κάτι για να σωθούμε τώρα; Αν δεν κάνουμε κάτι ο 20ος και 21ος, θα είναι μάλλον οι τελευταίοι αιώνες που διανύει η ανθρωπότητα. Το μέλλον διαγράφεται αβέβαιο στον ορίζοντα. Ας το κάνουμε ξεκάθαρο...

ΑΝΑΛΑΒΕΤΕ ΔΡΑΣΗ!
ΣΩΣΤΕ ΤΗ ΓΗ!

ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΟΠΑΤΣΑΡΗΣ
πρώην πρόεδρος HELMEPA JUNIOR-μαθητής από Σαντορίνη

Δ.Σ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΝΑΞΟΥ Πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού (2006-7)


Το 1/Θ δημοτικό σχολείο Απόλλωνα και στα πλαίσια διαθεματικών δραστηριοτήτων στη Γλώσσα και στη μελέτη του περιβάλλοντος πραγματοποιεί πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού.
Οι μαθητές ενημερώθηκαν για την ανακύκλωση και στη συνέχεια αποφασίστηκε από την ολομέλεια της τάξης η δημιουργία κάδου ανακύκλωσης χαρτιού στο σχολείο.
Οι μαθητές κατασκεύασαν αφίσα με τη μέθοδο του κολάζ για να ενημερώσουν τους κατοίκους του χωριού. Στη συνέχεια χωρίστηκαν σε ομάδες και ετοίμασαν από μια ζωγραφιά – πινακίδα με θέμα την ανακύκλωση για να μπουν περιμετρικά του κιβωτίου που επιλέχθηκε για κάδος ανακύκλωσης.
Οι μαθητές είναι υπεύθυνοι να συγκεντρώνουν τα υλικά ανακύκλωσης από τα αναλώσιμα του σχολείου. Φροντίζουν ακόμα να συγκεντρώνουν και από το σπίτι τους συσκευασίες χαρτιού.
Ο κάδος λειτουργεί με επιτυχία από το Δεκέμβρη. Όταν γεμίζει, τα απορρίμματα μεταφέρονται με ευθύνη του δασκάλου στο Δημαρχείο Δρυμαλίας στο Χαλκί Νάξου όπου βρίσκεται και το σημείο συγκέντρωσης προϊόντων ανακύκλωσης του Δήμου Δρυμαλίας.
Στόχος μας είναι να εγκατασταθεί από το Δήμο μόνιμος κάδος ανακύκλωσης και να περάσει στη συνείδηση όλο και περισσότερων κατοίκων η ανακύκλωση ως μια καλή συνήθεια.


ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

«ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ-ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ» ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1oυ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2006-2007


Η ιδέα για να ασχοληθούμε με την ανακύκλωση και εν γένει τον κόσμο που μας περιβάλλει και τις συνέπειες της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου σε αυτόν ήταν κάτι που είχε γεννηθεί και καλλιεργηθεί από πέρυσι. Την προηγούμενη σχολική χρονιά τα παιδιά του 1ου Νηπιαγωγείου με τη βοήθεια των συναδέλφων ασχολήθηκαν με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα που ήταν ενταγμένο στο ΕΠΕΑΕΚ 2 με τίτλο «Το άδειο πλαστικό μπουκάλι του νερού».Αποτέλεσμα της περυσινής ενασχόλησης με το εν λόγω θέμα ήταν ο «σπόρος» να πέσει σε προετοιμασμένο και γόνιμο έδαφος. Τα παιδιά που φοιτούσαν από πέρυσι στο νηπιαγωγείο λειτούργησαν ως μοχλός για τα υπόλοιπα παιδιά. Έτσι λοιπόν έννοιες όπως «ανακύκλωση» «απορρίμματα» «χωματερή» κ.α ήταν οικείες.
Αφόρμηση αποτέλεσε μία υποτιθέμενη απεργία των οδοκαθαριστών, η σακούλα με τα σκουπίδια που ήλθε απρόσμενα στο σχολείο καθώς και αποκόμματα από την εφημερίδα ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ με τίτλο «Εικόνες που σοκάρουν». Τα παιδιά κλήθηκαν να διαχωρίσουν τα σκουπίδια, να τα καταμετρήσουν, να τα ομαδοποιήσουν τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι τους. Η επίσκεψη μας στη χωματερή μας έδωσε τη δυνατότητα να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει. Η συνέντευξη που πήραμε από τον υπεύθυνο της χωματερής μας έδωσε να καταλάβουμε ότι πολλά χρήσιμα πράγματα πετιούνται καταστρέφοντας το περιβάλλον. Γυρίσαμε στο σχολείο προβληματισμένοι το πλαστικό, το γυαλί, το χαρτί, το αλουμίνιο, το σήμα της ανακύκλωσης τριγυρνούσαν συνέχεια στο μυαλό μας. Ο προβληματισμός μας έγινε ακόμη μεγαλύτερος όταν θάβοντας τα παραπάνω υλικά διαπιστώσαμε πόσο δύσκολα αυτά ενσωματώνονται στο περιβάλλον.
Η ιδέα της ανακύκλωσης είχε για τα καλά εδραιωθεί στη σκέψη μας, τόσο από τα βιβλία, τις εφημερίδες ,τα περιοδικά όπου ανατρέχαμε όσο και από τις έρευνες που κάναμε με τη βοήθεια των γονιών των παιδιών στα σούπερ μάρκετ και τα σπίτια μας ώστε στο παραμύθι που φτιάξαμε για την πόλη μας –και που σε αυτό κυρίαρχο ρόλο έπαιξαν τα παιδιά- να παρουσιάζεται όλος αυτός ο προβληματισμός. Η ενασχόλησή μας με το περιβάλλον έπρεπε να βρει φέτος μία άλλη διέξοδο, πιο καλλιτεχνική.



Έργα τέχνης από παλιά υλικά … γιατί όχι να μία πρωτότυπη ιδέα … λουλούδια από συσκευασία αβγών.. πασχαλινά καλαθάκια από κεσεδάκια γιαουρτιών… μαράκες και μουσικά όργανα από ρολά χαρτιών υγείας και κουζίνας.. βαζάκια από πλαστικό μπουκάλι και εφημερίδα. Η βοήθεια της κυρίας Ρασέλ που ασχολείται με αυτό τον τομέα ήταν πολύτιμη… Δημιουργήματα από σκουπίδια… από παλιά υλικά …. Αυθόρμητες και κατευθυνόμενες δημιουργίες… Τα χρήσιμα.. άχρηστα … Η άλλη διάσταση στην ανακύκλωση .. Η δημιουργική διάσταση ..
Και για το τέλος αυτής της χρονιάς, ένα παραμύθι για το περιβάλλον που θα το ζωντανέψουμε στην καλοκαιρινή μας γιορτή ευαισθητοποιώντας τους μεγάλους που εύκολα συνήθως ξεχνάνε… Τα κουστούμια, τα σκηνικά, τα τραγούδια θα έχουν άμεση σχέση με το περιβάλλον και το τελικό σύνθημα δε θα είναι μόνο μία ευχή… θα είναι μία προτροπή ή καλύτερα μία πρόσκληση – πρόκληση βγαλμένη από τα χείλη των παιδιών:

«ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΩΡΑ ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ
ΠΙΟ ΩΡΑΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΖΕΙΤΕ,
ΜΗ ΡΥΠΑΙΝΕΤΕ ΤΗ ΓΗ
ΣΑΣ ΧΑΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΩΗ».

Καλλιόπη Μπάιλα
Μαργαρίτα Φρέρη

«ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΩ ΣΥΝΕΤΑ-ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ» Πρόγραμμα Π.Ε 2ου Νηπιαγωγείου Ερμούπολης 2006-7


ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΜΠΑΚΑΛΗ ΜΑΡΙΑ, ΦΑΡΑΖΗ ΕΥΤΥΧΙΑ, ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ


Στο 2ο Νηπιαγωγείο Ερμούπολης τη σχολική χρονιά 2006-7 μαζί με τους μικρούς μας μαθητές ασχοληθήκαμε με το θέμα της κατανάλωσης και της ανακύκλωσης. Η αιτία ήταν ότι καθημερινά παρατηρούσαμε τον κάδο απορριμμάτων της τάξης μας να γεμίζει με ποικίλα και πολλά υλικά από τις χειροτεχνίες και από το κολατσιό μας, γεγονός που μας υποχρέωνε να αλλάζουμε σακούλα στο μέσον της ημέρας. Η αφορμή δόθηκε όταν μια μέρα διαπιστώσαμε ότι δεν είχαμε σακούλα να αλλάξουμε και δεν ξέραμε τι να κάνουμε τα σκουπίδια μας που ήδη έμοιαζαν με βουνό.
Σκεφθήκαμε τότε να ξεχωρίσουμε τα σκουπίδια μας ανάλογα με το υλικό που είναι κατασκευασμένα και να τα τοποθετήσουμε σε ειδικούς κάδους που κατασκευάσαμε από άχρηστα χαρτόκουτα. Τότε διαπιστώσαμε ότι τα πράγματα που χρησιμοποιούμε χωρίζονται σε 4 βασικές κατηγορίες συσκευασιών: γυάλινες, μεταλλικές, χάρτινες και πλαστικές και επειδή γέμιζαν πολύ γρήγορα οι κάδοι στην τάξη μας, αναρωτηθήκαμε μήπως θα ήταν χρήσιμο αν χρησιμοποιούσαμε ξανά τα σκουπίδια μας με έναν άλλο τρόπο.
Δημιουργήσαμε χειροτεχνίες πολλές με τα υλικά όπως από τα κύπελλα των γιαουρτιών και τα καπάκια τους, γιρλάντες, από ρολά υγείας γλάρους και αλκυόνες, από τα πλαστικά μπουκάλια λαγούς και γουρουνάκια, από τα χάρτινα κουτιά του γάλακτος καλαθάκια και σπιτάκια, από τα στρογγυλά χάρτινα κουτιά τυριών μουσικά όργανα, από χαρτοσακκούλες μάσκες, από αλουμινένια χαρτάκια γιαουρτιών χριστουγεννιάτικες κάρτες, από εφημερίδες εφημεριδόκουκλες, από τενεκεδάκια την τενεκεδούπολη, από........από……., από....,
Οι κάδοι όμως πάντα συνέχιζαν να είναι γεμάτοι. Προβληματιστήκαμε για το τι μπορούμε να κάνουμε και αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε να δημιουργούμε λιγότερα σκουπίδια, δηλαδή να καταναλώνουμε λιγότερο και συνετά. Ανατρέξαμε σε πηγές πληροφόρησης όπως βιβλία, διαδίκτυο, έντυπο τύπο και τηλεόραση, επισκεφθήκαμε την παιδική βιβλιοθήκη για περισσότερες πληροφορίες και ανακαλύψαμε την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ και την ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ.
Προβληματιστήκαμε για το πού πάνε τα σκουπίδια όταν το απορριμματοφόρο τα μαζεύει και οργανώσαμε τη επίσκεψη στη χωματερή, που θα τη θυμόμαστε γιατί τα σκουπίδια ήταν ένα βουνό που έφτανε μέχρι τη θάλασσα.
Πειραματιστήκαμε και θάψαμε τα σκουπίδια της μέρας για να δούμε ποια βιοδιασπώνται και σε πόσο χρόνο. Μετά από ένα μήνα διαπιστώσαμε ότι μόνο τα χάρτινα και τα οργανικά έλιωσαν!
Παράλληλα, θελήσαμε να μάθουμε πόσοι κάδοι απορριμμάτων υπάρχουν στη γειτονιά του νηπιαγωγείου μας και ποιοι από αυτούς είναι κάδοι ανακύκλωσης. Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά (κανένας κάδος ανακύκλωσης), γεγονός που μας ενεργοποίησε να επισκεφθούμε το Δήμαρχο της Ερμούπολης για να του ζητήσουμε να φέρει στην πόλη μας κάδους ανακύκλωσης. Ετοιμάσαμε την επιστολή με το αίτημά μας, γράψαμε τις ερωτήσεις μας, και σηκώνοντας ψηλά το πανό με το σύνθημά μας, τον επισκεφθήκαμε.
Η ανακύκλωση ξέρουμε πλέον ότι είναι υπόθεση όλων μας, προστατεύει την υγεία μας, το περιβάλλον και τη γη, το σπίτι μας δηλαδή, και πληροφορούμαστε ότι μπορούμε να στέλνουμε τα χάρτινα και τα αλουμινένια απορρίμματά μας καθώς και τις μπαταρίες σε εργοστάσια ανακύκλωσης στην Αθήνα. Αποφασίζουμε και έξω από την πόρτα του νηπιαγωγείου μας τοποθετούμε αντίστοιχους κάδους ανακύκλωσης, ετοιμάζουμε ένα τετράπτυχο ενημέρωσης και το μοιράζουμε στις τάξεις των δύο δημοτικών με τα οποία γειτονεύουμε.
Το γεγονός γίνεται ευρέως γνωστό. Τα παιδιά των δημοτικών γεμίζουν τους κάδους με χάρτινα και μεταλλικά σκουπίδια που αδειάζει κάθε βδομάδα ο πατέρας Αντώνιος Βουτσίνος και τα στέλνει στην Αθήνα, καθώς και με μπαταρίες που τις ταχυδρομούμε στον ΑΦΗΣ.
Στην τάξη μας οργανώνουμε τη γωνιά της ανακύκλωσης και το μαγαζάκι μας στο οποίο όταν παίζουμε, μαθαίνουμε να αγοράζουμε ό,τι έχουμε ανάγκη και αυτό που έχουμε προγραμματίσει.
Σε περιοδικά και στην τηλεόραση αναζητούμε τις διαφημίσεις, και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε ποιες από αυτές θέλουν να μας παραπλανήσουν και να μας οδηγήσουν στην υπερκατανάλωση. Παίζουμε παιχνίδια ρόλων, θεατρικά παιχνίδια, φτιάχνουμε τις δικές μας διαφημίσεις.
Κατασκευάζουμε τη Μαργαρίτα της Κατανάλωσης που μας θυμίζει πώς να είμαστε συνετοί καταναλωτές και το κρεμάμε στην τάξη μας και συνθέτουμε το Αλφαβητάρι της Κατανάλωσης για να θυμόμαστε τις λέξεις που μάθαμε..
Δημιουργούμε το παραμύθι μας και αποφασίζουμε να το παίξουμε στο τέλος της χρονιάς. Ετοιμαζόμαστε, ορίζουμε τους ρόλους και φτιάχνουμε τα κοστούμια μας. Διασκεδάζουμε πολύ με αυτό.
Πλησιάζει η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και ήδη έχουμε ετοιμάσει τις πινακίδες με το σύνθημά μας που θα τις κολλήσουμε στους κάδους της γειτονιάς μας για να θυμόμαστε όλοι ότι:
Καταναλώνω συνετά
Ανακυκλώνω καθημερινά
Τα σκουπίδια δεν πετώ
Και τα ξαναχρησιμοποιώ

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2008

Παγκυκλαδικός μαθητικός διαγωνισμός με θέμα : «Το νησί μου και η προστασία του περιβάλλοντος»


Tο Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων, στο πλαίσιο των προγραμματισμένων δράσεών του, διοργανώνει παγκυκλαδικό μαθητικό διαγωνισμό με θέμα :

«Το νησί μου και η προστασία του περιβάλλοντος»

Οι ενδιαφερόμενοι μαθητές καλούνται να προβληματιστούν πάνω στο ζήτημα της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και να απαντήσουν με δημιουργικό τρόπο, εκφράζοντας τις δικές τους ευαισθησίες, ανησυχίες αλλά και προτάσεις μέσω της τέχνης του γραπτού λόγου και της ζωγραφικής.


Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές νηπιαγωγείων και δημοτικών και είναι χωρισμένος σε τέσσερις κατηγορίες:

1.Μαθητές νηπιαγωγείου
(διαγωνισμός εικονογραφημένου παραμυθιού)

2.Μαθητές Α΄ -Β΄ Δημοτικού
(διαγωνισμός ποιήματος)

3. Μαθητές Γ΄-Δ΄ Δημοτικού
(διαγωνισμός ζωγραφικής)

3.Μαθητές Ε΄- ΣΤ΄ Δημοτικού
(διαγωνισμός έκθεσης ιδεών)

Προδιαγραφές συμμετοχών


· Κάθε μαθητής /μαθήτρια μπορεί να συμμετάσχει με ένα ατομικό και ένα ομαδικό έργο.
· Τα έργα των μαθητών θα πρέπει να φέρουν ευδιάκριτα το όνομα του συγγραφέα τους και τα στοιχεία επικοινωνίας του.
· Τα ομαδικά έργα τάξεων ή σχολείων θα πρέπει να συνοδεύονται και με λίστα με τα ονόματα των μαθητών που συμμετείχαν.
· Τα κείμενα δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τις 700 λέξεις.
· Τα έργα δεν θα επιστραφούν και άρα οι δημιουργοί τους θα πρέπει να κρατήσουν αντίγραφα.
Αποστολή συμμετοχών :
Τα έργα των μαθητών μπορούν να αποσταλούν το αργότερο μέχρι και τις 15 Μαίου 2008(σφραγίδα ταχυδρομείου),
είτε σε ηλεκτρονική μορφή στη διεύθυνση :

Εντυπώσεις από το περιβαλλοντικό σεμινάριο με τίτλο «…της θάλασσας και της στεριάς…»




Της Γεωργίας Βαλιώτη






Σας γράφω για να σας μεταφέρω τις εντυπώσεις μου από το περιβαλλοντικό Σεμινάριο που παρακολούθησα στο ΚΠΕ Κρεστένων από τις 7 έως τις 9 Δεκεμβρίου.
Η οργάνωση του σεμιναρίου ήταν πάρα πολύ καλή. Οι υπεύθυνοι μας υποδέχθηκαν πολύ ζεστά. Αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια της μαθητικής εστίας, όπου στεγάζεται το ΚΠΕ, συγκεντρωθήκαμε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων όπου μας δόθηκε έντυπο υλικό σχετικό με τις περιβαλλοντικές δράσεις του ΚΠΕ και είχαμε μια πρώτη πληροφόρηση για το τι θα ακολουθούσε.
Τις επόμενες μέρες παρακολουθήσαμε ομιλίες – παρουσιάσεις που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον όλων των συναδέλφων, τόσο αυτών που είχαν έρθει από παραθαλάσσιες όσο και από ηπειρωτικές περιοχές. Οι έρευνες πεδίου όμως ήταν οι πλέον ενδιαφέρουσες δραστηριότητες μας εκεί, καθώς είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε την λίμνη Καϊάφα και να παρατηρήσουμε το εκεί οικοσύστημα που επλήγη σφοδρά από τις καλοκαιρινές πυρκαγιές. Απίστευτη θλίψη μας προκαλούσε η απέραντη έκταση του καμένου Λαπίθα πάνω από τη λίμνη. Όμως, στο ίδιο μέρος διαπιστώσαμε τη μαγική δύναμη της φύσης να αναγεννάται κυριολεκτικά μέσα από τις στάχτες της.
Μάθαμε πολλά χρήσιμα πράγματα! Πολύ ενδιαφέρον είχε και η καθοδήγηση μας στη σχεδίαση ενός περιβαλλοντικού project. Πολλές εικόνες, ιδέες και χρήσιμες πληροφορίες που κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να εκμεταλλευθεί στα πλαίσια ενός διαθεματικού μαθήματος. Συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όλους τους συναδέλφους να επιδιώκουν την παρακολούθηση παρόμοιων σεμιναρίων, γιατί όσο ευαισθητοποιημένοι κι αν είμαστε σε περιβαλλοντικά θέματα πάντα τέτοιες δράσεις μας βοηθούν στη διδασκαλία κι όχι μόνο.

Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2008

Γένεση και εξέλιξη της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης


TOY ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΑΤΖΗΠΑΡΑΣΚΕΥΑΙΔΗ
Η ιδέα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε), γεννήθηκε σταδιακά στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού κινήματος που αναδύθηκε κατά τις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70, ωστόσο οι απαρχές της δεν μπορεί να καθοριστούν με ακρίβεια. Η γένεση της Π.Ε δεν προέκυψε εν κενώ, αλλά μπολιάστηκε με τις ιδέες προυπαρχουσών εκπαιδευτικών κινήσεων.
Στον καθορισμό του σκοπού και του περιεχομένου της Π.Ε
αποτυπώνονται εν πολλοίς ετερογενή και διιστάμενα ιδεολογικά ρεύματα και τάσεις. Η Β. Παπαδημητρίου (2004, 17-34) αναφερόμενη στις πρόδρομες εκπαιδευτικές κινήσεις-προγόνους της Π.Ε, οι οποίες-κατά τη συγγραφέα- διασταυρώθηκαν τόσο χρονικά όσο και σε επίπεδο στόχων, θεματολογίας και μεθοδολογίας, ξεχωρίζει την «Προοδευτική Κίνηση στην Εκπαίδευση», τη «Μελέτη της Φύσης» (Nature Study), τις «Αγροτικές Σπουδές» (Rural Study), την «Εκπαίδευση για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος» (Conservation Education), την «Εκπαίδευση έξω από το σχολείο» (Outdoor Education), τη «Μελέτη πεδίου» (Field Studies) και τις «Περιβαλλοντικές Σπουδές (Environmental Studies). Η Ε. Φλογαίτη (1998, 114-116) θεωρεί ότι το κίνημα για Π.Ε εντάσσεται στο γενικότερο οικολογικό κίνημα και αναφέρει ανάλογα κινήματα που διαμορφώθηκαν στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Ο Ν. Ράπτης (2000, 100-112) δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις διαφορές μεταξύ των συνιστωσών της Π.Ε, θεωρεί ενιαίες τάσεις (όπως π.χ του κινήματος διατήρησης) και εισάγει νέες (όπως το κίνημα της «νέας εποχής»). Πιο συγκεκριμένα αναφέρει το «κίνημα της διατήρησης»,τη «πολιτική οικολογία», το «κίνημα της νέας εποχής», τη «μαθητοκεντρική παιδαγωγική» και τις «περιβαλλοντικές σπουδές και επιστήμες».
Οι ανωτέρω ιδεολογικές τάσεις/ρεύματα, πέρα από τις προφανείς διαφορές τους, συγκλίνουν στην αναγκαιότητα στενής σύνδεσης εκπαίδευσης-περιβάλλοντος, η οποία καθίσταται επιτακτική πλέον μετά την ανάδειξη του περιβαλλοντικού ζητήματος στις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70, ως αυτόνομου πολιτικού προβλήματος στις δυτικές κοινωνίες. Η αναγκαιότητα σύνδεσης περιβάλλοντος και εκπαίδευσης υποστηρίχθηκε από το περιβαλλοντικό κίνημα, τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και –αρχικά- από τις κυβερνήσεις των κρατών της Ευρώπης και των Η.Π.Α. Η εισαγωγή της Π.Ε στα εκπαιδευτικά συστήματα συνοδεύτηκε από τη διεθνή αναγνώριση και η ανάπτυξή της υπήρξε ταχύτατη.
Το 1968 ιδρύεται στην Βρετανία το Συμβούλιο για την Π.Ε και στη Σουηδία εισάγονται στο εκπαιδευτικό της σύστημα προγράμματα Π.Ε. Το παράδειγμα της Σουηδίας ακολουθούν και άλλες χώρες της Ευρώπης τα τέλη της δεκαετίας του ΄60. Η πρώτη διεθνής συνάντηση με θέμα την Π.Ε, πραγματοποιείται στη Νεβάδα των Η.Π.Α το 1970 όπου καθιερώνεται διεθνώς ο όρος «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» και διατυπώνεται ο πρώτος και πλέον έγκυρος ορισμός της. Στη Στοκχόλμη, το 1972, συνήλθε η πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη για το περιβάλλον, στην οποία αναγνωρίζεται για πρώτη φορά από τη διεθνή κοινότητα η αναγκαιότητα προώθησης και ενδυνάμωσης της Π.Ε για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης. Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης, που προτάθηκε στη διάσκεψη, θεσμοθετήθηκε το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον (U.N.E.P) και εν συνεχεία η U.N.E.S.C.O σε συνεργασία με το U.N.E.P οργάνωσε το Διεθνές Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Δ.Π.Π.Ε).Στο διεθνές συνέδριο της Aix-en-provence (1972) με θέμα «Εκπαίδευση και Περιβάλλον», οι σύνεδροι κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η έννοιά της πρέπει να προσεγγισθεί με διεπιστημονική μέθοδο, με τη συνεργασία όλων των παραδοσιακών σχολικών μαθημάτων. Τα συμπεράσματα του διεθνούς συνεδρίου του Βελιγραδίου (1975) διατυπώθηκαν στην «Χάρτα του Βελιγραδίου», όπου ως σκοπός της Π.Ε καθορίζεται η διάπλαση ενός παγκόσμιου πληθυσμού με συνείδηση και ενδιαφέρον για το σχολικό περιβάλλον και τα περιβαλλοντικά προβλήματα, ενός πληθυσμού με γνώσεις, ικανότητες και διάθεση να αγωνιστεί προσωπικά και συλλογικά για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων και να εμποδίσει την εκδήλωση νέων στο μέλλον (Κούσουλας, 2000).
Η πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη για την Π.Ε πραγματοποιήθηκε στην Τιφλίδα το 1977. Στη διάσκεψη αυτή καθορίστηκαν το περιεχόμενο, οι σκοποί, οι στόχοι, τα χαρακτηριστικά της Π.Ε και οι βασικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις για την επίτευξη των στόχων. Η «Διακήρυξη της Τιφλίδας» αποτελεί ορόσημο στην ιστορία και την εξέλιξη της Π.Ε. Με στόχο την προώθηση και εφαρμογή των επιδιώξεων της διάσκεψης, οργανώθηκαν και πραγματοποιήθηκαν σε διεθνές επίπεδο σεμινάρια, συζητήσεις,, διεθνείς συναντήσεις, πιλοτικά προγράμματα, έρευνες κλπ, που είχαν ως αποτέλεσμα τη περαιτέρω ανάπτυξη της Π.Ε σε διεθνές επίπεδο.Το 1987 πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα το «Διεθνές Συνέδριο για την Π.Ε και την Επιμόρφωση-Κατάρτιση», κατά τη διάρκεια των εργασιών του οποίου διαπιστώθηκε ότι η Π.Ε θα είναι αποτελεσματική αν στοχεύει στη διαμόρφωση ενός νέου παγκόσμιου περιβαλλοντικού ήθους μέσω της διαμόρφωσης νέων στάσεων, συμπεριφορών, αξιών, γνώσεων και δεξιοτήτων των πολιτών.
Στα χρόνια που ακολούθησαν η σύνδεση της Π.Ε με τη «βιώσιμη ανάπτυξη» (sustainable development) τονίζει την ανάγκη της συμφιλίωσης του περιβάλλοντος με την ανάπτυξη (Σιούτη, 1998, 79-81) και υπογραμμίζει το ρόλο της εκπαίδευσης προς την κατεύθυνση αυτή. Οι διεθνείς διασκέψεις του Ρίο (1992) και της Θεσσαλονίκης (1997), σηματοδότησαν τη μετονομασία της Π.Ε σε «εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για την αειφορία» και την υιοθέτηση μιας διαφορετικής ατζέντας θεμάτων (ρύπανση, κλιματική αλλαγή, βιοποικιλότητα κ.α), η οποία καθιστά την Π.Ε τμήμα μιας ευρύτερης πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση στην Ελλάδα

Στη χώρα μας τα οικολογικά ζητήματα αναδείχτηκαν αργότερα σε σχέση με τις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης. Ωστόσο στις αρχές της δεκαετίας του ’70 απασχόλησαν αρχικά επιστημονικούς φορείς και κρατικές υπηρεσίες (Κούση, 2004,281-287). Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα η ανάπτυξη της Π.Ε δεν διασταυρώθηκε με προϋπάρχουσες ριζοσπαστικές εκπαιδευτικές κινήσεις. (Παπαδημητρίου, 2004, 61), ενώ η επιρροή του εγχώριου «οιονεί» πράσινου κινήματος (Δεμερτζής, 1993, 76) ήταν αμελητέα. Παρόλα αυτά δεν έλειψε το ενδιαφέρον ανήσυχων και ευαίσθητων εκπαιδευτικών που πίστευαν σ΄ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία, το οποίο θα ξεφεύγει από τις ασφυκτικές δομές της ελληνικής εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Το ΥΠΕΠΘ από την πλευρά του, ευθυγραμμιζόμενο με τα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών, δημιούργησε-έστω και καθυστερημένα- τις προϋποθέσεις για την εισαγωγή της Π.Ε στο αναλυτικό πρόγραμμα. Η Π.Ε προχώρησε στη φάση της πειραματικής εφαρμογής εθελοντικών προγραμμάτων στα σχολεία (1982-1986), ενώ το 1987 δοκιμάστηκε πιλοτικά ο θεσμός των υπεύθυνων Π.Ε, ο οποίος καθιερώθηκε το 1990. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας το ΄80, μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών εμπλέκονται στην εφαρμογή προγραμμάτων Π.Ε, παρόλο που διαπιστώνεται σύγχυση στη θεματολογία και ανεπάρκεια στην επιμόρφωση και το εκπαιδευτικό υλικό. Το 1989 διατυπώνεται η επίσημη θέση του ΥΠΕΠΘ για την Π.Ε, ενώ με το νόμο 1982/90, θεσμοθετείται η Π.Ε. Η δεκαετία του ΄90 χαρακτηρίζεται από τον κεντρικά οργανωμένο σχεδιασμό του ΥΠΕΠΘ που αφορά στην ανάπτυξη και υποστήριξη σχολικών προγραμμάτων, στην ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Π.Ε ανά την επικράτεια , στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, στη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού, στην ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής θεματολογίας στο αναλυτικό πρόγραμμα και στην ανάπτυξη περιφερειακών εθνικών και διεθνών θεματικών δικτύων Π.Ε (π.χ «Οικολογικά σχολεία», «Χρυσοπράσινο φύλλο», κ.α).
Μετά από μια δεκαπενταετία εφαρμογής προγραμμάτων Π.Ε στη χώρα μας, αυτή παραμένει στο περιθώριο του σχολικού προγράμματος (Γεωργόπουλος, 2003, 21), ενώ η υλοποίησή της επαφίεται στις καλές προθέσεις μικρής μερίδας εκπαιδευτικών με περιβαλλοντικές ανησυχίες. (Παπαδημητρίου, 2004, 78).Η ασάφεια του περιεχόμενου των προγραμμάτων Π.Ε, η υποτίμηση της διδακτικής μεθοδολογίας, οι ελλείψεις (μέσων, χρόνου και χρημάτων), η συχνά επιδερμική και τεχνοκρατική προσέγγιση των υπό εξέταση θεμάτων, η ισχνή συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών και η πρόσληψή της ως δυνατότητα για καινοτόμες παιδαγωγικές εφαρμογές, καθιστούν αναγκαίο το διάλογο για τον επανακαθορισμό της στο πλαίσιο αναμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος.

Από το ριζοσπαστισμό στην ενσωμάτωση

Όπως αναφέρθηκε ήδη, το σύγχρονο περιβαλλοντικό κίνημα αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου κλίματος αμφισβήτησης του υφιστάμενου κοινωνικού σχηματισμού και είχε ως αποτέλεσμα την περιβαλλοντική αφύπνιση και ευαισθητοποίηση ευρέων στρωμάτων του πληθυσμού, τα οποία υιοθέτησαν μια ριζικά διαφορετική αντίληψη για τη σχέση ανθρώπου-φύσης.
Η οξύτητα της περιβαλλοντικής κρίσης σε συνδυασμό με τη δράση του περιβαλλοντικού κινήματος είχαν οδηγήσει στην αμφισβήτηση της κυρίαρχης ανθρωποκεντρικής αντίληψης, η οποία ήταν υπεύθυνη για την υπερεκμετάλλευση της φύσης, και στην υιοθέτηση της βιοκεντρικής άποψης, σύμφωνα με την οποία άνθρωπος και φύση βρίσκονται σε σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης (Σκαναβή, 2004, 22).
Κατ΄επέκταση, θεωρήθηκε απαραίτητη η επένδυση στην εκπαίδευση, προκειμένου να αλλάξουν άρδην αντιλήψεις, νοοτροπίες και συμπεριφορές, που επέτειναν την περιβαλλοντική κρίση μέσω της πρόσληψης του περιβάλλοντος ως ενιαίου συνόλου και της απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων για την επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων.
Τόσο στον εκπαιδευτικό όσο και στον περιβαλλοντικό χώρο υπήρξαν προσδοκίες ότι η εισαγωγή της Π.Ε στα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών θα συνέβαλε καίρια στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και αφύπνιση, στην διευθέτηση-σε βάθος χρόνου- των περιβαλλοντικών προβλημάτων, όσο και στην μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης. (Παπαδημητρίου, 2004, 11).
Αρχικά θεωρήθηκε ότι η ανάπτυξη της Π.Ε θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύτιμο μέσο, που θα συνέβαλε σημαντικά στη διαχείριση της περιβαλλοντικής κρίσης μέσω της εκπαίδευσης τεχνικών και ειδικών για περιβαλλοντικά ζητήματα.(Φλογαίτη, 1998, 111-112).Η κατά κύριο λόγο τεχνοκρατική και στενή αντίληψη για τη χρησιμότητα της Π.Ε, μετασχηματίστηκε υπό την επιρροή του σύγχρονου περιβαλλοντικού κινήματος. Ο μετασχηματισμός αυτός αφορούσε στη διεύρυνση της έννοιας της Π.Ε, η οποία δεν θα αναφερόταν πλέον μόνο σε τεχνικούς και ειδικούς, αλλά θα απευθυνόταν σ΄ολόκληρο το κοινωνικό σώμα, το οποίο θα προετοιμαζόταν κατάλληλα προκειμένου να καταστεί ικανό για την επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων. Η διεύρυνση της έννοιας των Π.Ε οφείλεται στη ριζοσπαστική οπτική που υιοθέτησε το περιβαλλοντικό κίνημα, τόσο όσον αφορά την ίδια την έννοια του περιβάλλοντος (η οποία εκτός από το φυσικό, αναφέρεται και στο κοινωνικό, το πολιτικό, το οικονομικό κλπ), όσο και στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης.
Σύμφωνα μ΄αυτή την αντίληψη, η κρισιμότητα της περιβαλλοντικής κρίσης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στη βάση μιας τεχνοκρατικής αντίληψης για το περιβάλλον, μέσω της υιοθέτησης τεχνικών και εμβαλωματικών λύσεων (τεχνοκεντρική προσέγγιση), αντιθέτως προϋποθέτει την αναδιαμόρφωση των σχέσεων ανθρώπου-φύσης και την υπέρβαση του υφιστάμενου κοινωνικού σχηματισμού (οικοκεντρική αντίληψη). (Γεωργόπουλος, 2003,17).
Οι ριζοσπαστικές τάσεις, που επικράτησαν κατά τη γένεση του περιβαλλοντικού κινήματος, αποτυπώθηκαν στη θεσμοθέτηση της Π.Ε, μέσω της εισαγωγής της στα εκπαιδευτικά συστήματα χωρών της Δύσης στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 και μέσω μιας σειράς διεθνών διασκέψεων, οι οποίες υιοθέτησαν μια ευρύτερη αντίληψη για το περιβάλλον και της σχέσης ανθρώπου-φύσης και παράλληλα αναγνώρισαν την Π.Ε ως ανανεωτικό/ρηξικέλευθο εκπαιδευτικό ρεύμα, το οποίο εντασσόταν σ΄ένα αντισυστημικό πλαίσιο. (Ράπτης, 2000,118).
Υπό την πίεση του περιβαλλοντικού κινήματος, δημιουργήθηκε, με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών, ένα επηρεασμένο από την πολιτική οικολογία, πλην όμως ετερογενές, κίνημα Π.Ε, το οποίο, παρόλο που ενσωματώθηκε στα εκπαιδευτικά συστήματα ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ΄70 διέψευσε σε μεγάλο βαθμό τις προσδοκίες των υποστηρικτών της (Φλογαίτη, 1998, 231). Ο αρχικός ενθουσιασμός, που προηγήθηκε της θεσμοθέτησης της Π.Ε, σύντομα έδωσε τη θέση του στην επιφυλακτικότητα.
Την αλματώδη ανάπτυξη της Π.Ε σε παγκόσμιο επίπεδο τις δεκαετίες του ΄70 και του ΄80, την επέκτασή της σε μορφές μη τυπικής εκπαίδευσης, την ένταξη της σε ευρύτερες πολιτικές σχεδιασμένες από διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ,ΟΟΣΑ), ακολούθησε η υποβάθμιση της στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος εξαιτίας της επικράτησης συντηρητικών-νεοφιλελεύθερων ιδεών σε πολιτικό επίπεδο και συνακόλουθα στον τομέα της εκπαίδευσης και η σταδιακή απώλεια των ριζοσπαστικών χαρακτηριστικών της (Ράπτης, 2000,119).

Για έναν επαναπροσανατολισμό της Π.Ε

Μετά τη διεθνή διάσκεψη του Ρίο, η εγκατάλειψη του όρου Π.Ε και η αντικατάσταση του από τον όρο «Εκπαίδευση για βιώσιμη ανάπτυξη» συνιστά σαφώς μια τομή, η οποία ερμηνεύεται διττά: είτε ως αναγνώριση της αποτυχίας της εφαρμογής της, είτε ως αφετηρία μετεξέλιξης του θεσμού.
Σύμφωνα με την πρώτη ερμηνεία, εξαιτίας μιας σειράς οργανωτικών και άλλων δυσχερειών (Γεωργόπουλος, 2003,20), η Π.Ε δεν κατόρθωσε να προσεγγίσει τους στόχους της. Σήμερα ο ρόλος της είναι υποβαθμισμένος στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος, δεν περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες των δρομολογούμενων εκπαιδευτικών αλλαγών, έχουν απαλειφθεί τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά της και εν πολλοίς αποτελεί άλλοθι για την αντιπεριβαλλοντική πολιτική που ακολουθείται διεθνώς. Οι υποστηρικτές της παραπάνω άποψης θεωρούν ότι δεν έχει λόγο ύπαρξης η Π.Ε, η οποία περιορίζεται σε μια επιφανειακή, νατουραλιστικού ή τεχνοκρατικού τύπου, προσέγγιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων, αφήνοντας στο απυρόβλητο το υφιστάμενο κοινωνικό σύστημα, το οποίο παράγει την οικολογική κρίση. Προτείνουν δε, την (επανα)ριζοσπαστικοποίηση της Π.Ε και την επανεύρεση του οικοκεντρικού προσανατολισμού της.
Οι υποστηρικτές της δεύτερης άποψης, χωρίς να υποτιμούν τις δυσχέρειες εφαρμογής της Π.Ε, θεωρούν ότι δεν υφίστανται κατ΄ουσίαν διαφορές, αναφορικά με τους στόχους και το περιεχόμενο της Π.Ε και της «εκπαίδευσης για την βιωσιμότητα», καθώς μια νέα ολιστική προσέγγιση για τα προβλήματα περιβάλλοντος και ανάπτυξης καθίσταται αναγκαία.Η Π.Ε αποτελεί πλέον τμήμα-μαζί με πολλές αντίστοιχες πολιτικές- της εκπαίδευσης για τη βιωσιμότητα, οπότε εκ των πραγμάτων τίθεται ζήτημα επαναπροσανατολισμού των στόχων και του περιεχομένου της.
Ο διάλογος για τη συμβολή της Π.Ε τόσο στην αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος, όσο και στην ευαισθητοποίηση για ζητήματα κοινωνικής/οικονομικής ανάπτυξης και περιβάλλοντος βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η ιδιαίτερα πολύτιμη κτηθείσα εμπειρία της 25ετούς εφαρμογής της Π.Ε αποτελεί οδηγό για τον επαναπροσανατολισμό της, προκειμένου ν΄ανταποκριθεί στις σύγχρονες κοινωνικές επιταγές. Σε κάθε περίπτωση η Π.Ε όπως και το περιβαλλοντικό κίνημα άλλωστε, δεν εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε με μονοσήμαντο τρόπο: συμπυκνώνει μια ετερογενή παράδοση, διαθέτει μια αυξομειούμενη δυναμική και συνιστά μια πολλαπλή δυνατότητα για το μέλλον.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γεωργόπουλος Α.,Τσαλίκη Ε.(1993), Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Gutenberg
Δεμερτζής Ν. (1993),Το πράσινο κίνημα και το πράσινο κόμμα στην Ελλάδα, Διαβάζω, τ.318
Δρακάκη Λ., Παπαιωάννου Δ. (1999),Περιβαλλοντική ιστορία και πολιτική, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Κούση Μ. (2004), Μια κοινωνιολογική θεώρηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων στην Ελλάδα ( Στο «Η περιβαλλοντική πολιτική στην Ελλάδα», Σκούρτος Μ., Σοφούλης Κ. (επιμ.)
Τυπωθήτω
Κούσουλας Γ. (2002), Μικρός περίπλους στην ιστορία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, Φυσικός Κόσμος, τ.1
Παπαδημητρίου Β. (1998),Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Σχολείο, Τυπωθήτω
Παπαιωάννου Δ. (1999),Εισαγωγή στην επιστήμη του περιβάλλοντος, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Ράπτης Ν. (2002), Περιβαλλοντική Αγωγή και Εκπαίδευση, Το θεωρητικό πλαίσιο των επιλογών, Τυπωθήτω
Σιούτη Γ. (1998), Βιώσιμη Ανάπτυξη και Προστασία του Περιβάλλοντος,(Στο:Η περιβαλλοντική πολιτική στην Ελλάδα, Σκούρτος Μ.Σοφούλης Κ. (επιμ.)
Σκαναβή Κ. (2004), Περιβάλλον και Κοινωνία: Μια σχέση σε αδιάκοπη εξέλιξη, Καλειδοσκόπιο
Φλογαίτη Ε. (1998), Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Ελληνικά Γράμματα

Εκδήλωση για την κλιματική αλλαγή


Με αφορμή τις όλο και πιο εμφανείς επιπτώσεις του φαινόμενου του θερμοκηπίου στο κλίμα και την καθημερινή ζωή, το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας Διεύθυνσης Εκπ/σης Κυκλάδων, το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δευτεροβάθμιας Διεύθυνσης Εκπ/σης Κυκλάδων και η μη κυβερνητική οργάνωση ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS διοργάνωσαν με επιτυχία εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Ερμούπολης την Τρίτη 22 Ιανουαρίου με τίτλο: «Κλιματική αλλαγή: ατομική και συλλογική ευθύνη. Ο ρόλος της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης» .
Την εκδήλωση χαιρέτισαν οι κ.κ Χαράλαμπος Κόκκινος(γ.γ Περιφέρειας Ν.Αιγαίου),Φώτης Ξαγοράρης(δήμαρχος Άνω Σύρου),Νίκος Αλμπανόπουλος (πρόεδρος Πνευματικού Κέντρου δήμου Ερμούπολης) και Κων/νος Ρόκκος (αναπληρωτής διευθυντής εκπ/σης β/θμιας εκπ/σης Κυκλάδων.Ο πρώτος εισηγητής Τάσος Κρομμύδας(Υπεύθυνος ενέργειας οργάνωσης ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS) ανέπτυξε το θέμα: «Κλιματική αλλαγή: αίτια - επιπτώσεις - πολιτικές πρόληψης» ,δίνοντας έμφαση στην ελληνική πραγματικότητα, καθώς και στις απαραίτητες αλλαγές προτεραιοτήτων που απαιτούνται για μια ουσιαστική μείωση της συμβολής της χώρας μας στην κλιματική αλλαγή, οι επιπτώσεις της οποίας είναι ήδη εμφανείς: μείωση των βροχοπτώσεων, πιο ευάλωτα οικοσυστήματα, ζημιές στη γεωργία, αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων.Οι επόμενοι τρεις εισηγητές αναφέρθηκαν στις τοπικές πτυχές της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Γιώργος Βακόνδιος (Διευθυντής Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Ερμούπολης) ανέπτυξε το θέμα: «Το πρόβλημα της λειψυδρίας και η εξοικονόμηση νερού στις Κυκλάδες» , ο κ. Φώτης Τσαντήλας(ηλεκτρολόγος μηχανικός-Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κυκλάδων) το θέμα «Ηλεκτρική διασύνδεση Κυκλάδων vs A.Π.E: μύθοι και πραγματικότητα» και η κ. Δάφνη Βέλλη (περιβαλλοντολόγος-Αναπτυξιακή Εταιρία Κυκλάδων) το θέμα «Εξοικονόμηση ενέργειας στις Κυκλάδες: δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης». Τέλος ,στη συμβολή της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην ευαισθητοποίηση των μαθητών για την κλιματική αλλαγή αναφέρθηκαν οι επόμενοι εισηγητές Απόστολος Χατζηπαρασκευαίδης (υπεύθυνος τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων) που ανέπτυξε το θέμα «Σχολικές δράσεις για το κλίμα» και Μαρία Σπαρτινού(υπεύθυνη τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Β/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων) που ανέπτυξε το θέμα «Η συμβολή της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στη διαμόρφωση ατομικής ευθύνης για το κλίμα».Η παραπάνω εκδήλωση προέκυψε ως επιστέγασμα της συνεργασίας των Τμημάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων με τη μη κυβερνητική οργάνωση ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, κλιμάκιο της οποίας πρόσφατα πραγματοποίησε σειρά ενημερωτικών παρουσιάσεων σε σχολεία της Σύρου με θέμα το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
ΦΩΤΟ:Στο πάνελ της εκδήλωσης διακρίνονται από αριστερά οι Απόστολος Χατζηπαρασκευαίδης (υπεύθυνος τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων), Μαρία Σπαρτινού(υπεύθυνη τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Β/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων) και Τάσος Κρομμύδας(Υπεύθυνος ενέργειας οργάνωσης ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS).

Ευαισθητοποίηση για την αειφόρο ανάπτυξη των νησιών

Με επιτυχία έκλεισε ο πρώτος κύκλος ενημερωτικών παρουσιάσεων σε δημοτικά σχολεία της Σύρου με θέμα την αειφόρο ανάπτυξη των νησιών του Αιγαίου. Oι παρουσιάσεις πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 28 και την Τρίτη 29 Ιανουαρίου από τη μη κυβερνητική οργάνωση «Ελληνική εταιρεία για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς» σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων και με τη σύμφωνη γνώμη των συλλόγων διδασκόντων των σχολείων. Η εκτέλεση του-εγκεκριμένου από το Υπουργείο Παιδείας- προγράμματος, διάρκειας 1 διδακτικής ώρας, απευθυνόταν σε μαθητές Ε' και ΣΤ' τάξεων και αφορούσε στην ανάδειξη των προβλημάτων που προκύπτουν στα νησιά εξαιτίας της άναρχης δόμησης και της ανάπτυξης του μαζικού τουρισμού ,αλλά και στην αναγκαιότητα εφαρμογής των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης στο Αιγαίο.Οι ενημερωτικές παρουσιάσεις πραγματοποιήθηκαν στο δημοτικό σχολείο Βάρης και στα 1ο,2ο,3ο,4ο και 5ο δημοτικά σχολεία Ερμούπολης. Παράλληλα προβλήθηκε στις 28/1 στους μαθητές των Ε' και ΣΤ' τάξεων στο θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ το βραβευμένο οικολογικό ντοκιμαντέρ «Φωνή Αιγαίου» της Λυδίας Καρρά.