Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Διοργάνωση σεμιναρίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη Σύρο (2/11)

Σας ενημερώνουμε ότι το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων διοργανώνει σεμινάριο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο «Εκπαίδευση για την αειφορία:Από τη θεωρία στην πράξη», το οποίο θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 2 Νοεμβρίου και ώρα 18.30 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου «Αγ.Γεώργιος» στην Ερμούπολη.
Το σεμινάριο καλούνται να παρακολουθήσουν οι εκπαιδευτικοί α/θμιας εκπ/σης της Σύρου. Στους συμμετέχοντες θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης.
Παρακαλούμε όπως ενημερωθούν όλοι οι συνάδελφοι.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

18.15-18.30 Προσέλευση-Εγγραφές
18.30-18.45 «Κλιματική αλλαγή»
Σταμάτης Στρογγύλης(διευθυντής Δ.Σ «Αγ.Γεώργιος»)
18.45-19.15 «Εκπαίδευση για την αειφορία:Από τη θεωρία στην πράξη»
Απόστολος Χατζηπαρασκευαίδης (υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Α/θμιας Εκπ/σης Κυκλάδων)
19.15-19.30 «Η απειλούμενη θαλάσσια ζωή του τόπου μας»
Φραγκιά Αικατερίνη (Δ.Σ Άνω Σύρου)
19.30-19.45 «Τα πουλιά του Αιγαίου»
Μαργαρίτα Φρέρη, Ιωάννα Τάκη (1ο Ν/Γ Ερμούπολης)
19.45-20.00 Διάλειμμα
20.00-20.30 Βιωματικό εργαστήριο με θέμα : «Αειφόρο σχολείο»

Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2010

Θεματολογία προγραμμάτων περιβαλλοντικής αγωγής

Διαχείριση Φυσικών Πόρων

• Εντατικές μορφές εκμετάλλευσης φυσικών πόρων

• Δάση, Αποδάσωση, διάβρωση εδαφών

• Υδάτινοι Πόροι

• Ενέργεια:

Ανανεώσιμες πηγές

Κίνδυνοι από τη χρήση πυρηνικής ενέργειας

• Γεωργία, κτηνοτροφία, μέθοδοι, υπερεκμετάλλευση

Διατήρηση του Φυσικού Περιβάλλοντος

• Οικοσυστήματα : Δομή και λειτουργία χερσαίων και υδατικών οικοσυστημάτων

• Βιοποικιλότητα: απειλούμενα είδη – προστατευόμενες περιοχές

Υποβάθμιση του Περιβάλλοντος

• Ατμόσφαιρα - Ρύπανση του αέρα φαινόμενο θερμοκηπίου, τρύπα όζοντος

• Ρύπανση υδάτων

• Ρύπανση εδαφών

• Ραδιενεργός ρύπανση

• Απόβλητα και Διαχείριση των απορριμμάτων

Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι

• Κλιματικές Αλλαγές

• Φυσικές καταστροφές και ανθρώπινη παρέμβαση

• Περιβάλλον και πόλεμος

Χώρος, Οργάνωση και Χρήση

• Αστικά περιβάλλοντα: αστική ανάπτυξη, χρήσεις, αστικό και περιαστικό πράσινο, οδικά δίκτυα, ηχητική ρύπανση, περιβάλλον σχολικών και εσωτερικών χώρων

• Οικιστική ανάπτυξη, δημόσιος χώρος και περιβάλλον

• Φυσικό Περιβάλλον, σχεδιασμός του διαθέσιμου χώρου, αγροτική ανάπτυξη, τουρισμός, εναλλακτικός και οικολογικός τουρισμός, υιοθεσίες περιοχών

• Περιβάλλον και Μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι

• Τοπίο και κατοίκηση, υποβάθμιση του τοπίου

• Γεωλογικά μνημεία και μνημεία της φύσης

Ανθρωπογενές Περιβάλλον – Παράμετροι & Υποβάθμιση

• Περιβάλλον και Επικοινωνία: Μονοπάτια- φυσικές διαδρομές, μεταφορές, συγκοινωνίες

• Περιβάλλον και Ιστορία: τοπική ιστορία, ιστορία μετακινήσεων, φυσική ιστορία, ιστορία πόλεων και αγροτικών εγκαταστάσεων, φυσικά Στοιχεία : Μυθολογία, Λαογραφία

• Το Περιβάλλον ως πηγή έμπνευσης και πεδίο διαλόγου : Περιβάλλον και Τέχνη

• Το περιβάλλον ως έκθεμα : Μουσεία φυσικών επιστημών και τεχνολογίας, φυσικής ιστορίας, συλλογές εκθέματα, περιβαλλοντικά στοιχεία σε συλλογές/ μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις μουσειακών οργανισμών

• Το περιβάλλον ως αφήγηση: η φύση και τα περιβαλλοντικά ζητήματα στη λογοτεχνία

• Περιβάλλον, Αντιλήψεις και Ιδέες

o Φύση και Θρησκεία

o Περιβαλλοντική Ηθική

o Δημοκρατία, περιβαλλοντικές δράσεις και περιβαλλοντική συνείδηση

o Καταναλωτισμός και Περιβάλλον

• Το Περιβάλλον ως πεδίο συνάντησης των πολιτισμών – Διαπολιτισμικές Αναφορές


Ποιότητα Ζωής

• Περιβάλλον και υγεία: άσκηση, διατροφή, βότανα, θεραπείες, φυσική ζωή, περιβαλλοντική υγιεινή

Ενημέρωση για την υλοποίηση προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Σας ενημερώνουμε ότι σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, η οποία έχει αποσταλεί σε όλες τις σχολικές μονάδες και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπ/σης.( http://oikokyklades.blogspot.com/2010/10/blog-post.html
), ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των σχεδίων προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπ/σης έχει οριστεί η 16η Νοεμβρίου 2010.

H νέα σχολική χρονιά είναι αφιερωμένη -στο πλαίσιο της Δεκαετίας της Εκπαίδευσης για την Αειφορία -.στην εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Η διάρκεια ενός προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Αγωγής μπορεί να είναι από δυο (2) έως έξι (6) μήνες. Δεν θεωρούνται ως αυτοτελή προγράμματα Περιβαλλοντικής Αγωγής ούτε χρηματοδοτούνται ως τέτοια οι περιβαλλοντικές εκδρομές, οι επισκέψεις στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, οι ημέρες τοπικών δράσεων, όπως καθαρισμός παραλιών, δενδροφυτεύσεις, κ.λ.π

Σε ό,τι αφορά στην επεξεργασία των θεμάτων, υπενθυμίζουμε τις βασικές αρχές που εφαρμόζονται στα προγράμματα των σχολικών δραστηριοτήτων, οι οποίες είναι:

-η διεπιστημονική θεώρηση

-η βιωματική προσέγγιση

-το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία

-η ομαδική εργασία

-η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης

Για όλες τις δραστηριότητες προτείνεται να γίνει παρουσίαση των προγραμμάτων στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Οι συνάδελφοι που θα υλοποιήσουν προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης θα λάβουν σχετική βεβαίωση υλοποίησης.

Υπενθυμίζουμε ότι τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) παρέχουν εκπαιδευτικά προγράμματα σε μαθητικές ομάδες που υλοποιούν ομοθεματικά προγράμματα Π.Ε. Ενδείκνυται η συμμετοχή των περιβαλλοντικών ομάδων και των εκπαιδευτικών των σχολείων στα προγράμματά των ΚΠΕ,καθώς και σε Εθνικά Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (www.kpe.gr).

Από την πλευρά του το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης :

-ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς για τις δυνατότητες υλοποίησης προγραμμάτων

-βοηθά τους εκπαιδευτικούς στον σχεδιασμό και υλοποίηση του προγράμματος

-ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς για επιστημονικές συναντήσεις, σεμινάρια, ημερίδες κ.ά. των τομέων ευθύνης τους

-προτείνει και μεσολαβεί για συνεργασίες με επιστήμονες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, δήμους, κλπ σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα

-συντονίζει δράσεις παρουσιάσεων προγραμμάτων των σχολείων στο τέλος της σχολικής χρονιάς

- ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς για τις δυνατότητες συνεργασιών με τα Κ.Π.Ε. και τα Εθνικά Θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

-οργανώνει σεμινάρια – ημερίδες ,τις οποίες καλούνται να παρακολουθούν οι εκπαιδευτικοί

-ενημερώνει μέσω της ιστοσελίδας του ( http://oikokyklades.blogspot.com/ ),του περιοδικού ΟΙΚΟΚΥΚΛΑΔΕΣ, αλλά και μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, σχετικά με τις δράσεις του Τμήματος, προγραμματιζόμενα σεμινάρια, συνέδρια, περιβαλλοντικές δράσεις κλπ

-δανείζει εκπαιδευτικό υλικό(βιβλία,dvd,φύλλα εργασίας)σε σχολεία


Κλείνοντας, ευελπιστούμε στην αγαστή συνεργασία μας , μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων Π.Ε ,της διαπραγμάτευσης περιβαλλοντικών θεμάτων με αφορμή το αναλυτικό πρόγραμμα, της ανάληψης πρακτικών δράσεων σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να ενημερωθούν ,ευαισθητοποιηθούν και δραστηριοποιηθούν τόσο οι μαθητές όσο και τοπικές κοινωνίες σε ζητήματα που άπτονται της αειφόρου ανάπτυξης.

Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010

Περίπατος στα Γράμματα

Το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων συνεχίζει και φέτος τις περιπατητικές διαδρομές σε μονοπάτια της Σύρου .
Την Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010 θα  πραγματοποιηθεί  η διαδρομή Κάμπος-κόλπος Γραμμάτων,διάρκειας 2 ωρών.
Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να δουν τις αρχαίες,ρωμαικές και βυζαντινές  επιγραφές που υπάρχουν στην περιοχή(φωτο).
Θα ακολουθήσει γεύμα σε ταβέρνα της Απάνω Μεριάς.

Προσυγκέντρωση στις 12μμ στον Κάμπο με αθλητική περιβολή.
Πληροφορίες :Τηλ.6972851828

Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2010

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΝΩ ΣΥΡΟΥ Το γαϊτανάκι της φύσης. Φυτά των Κυκλάδων.

Υπεύθυνοι Νηπιαγωγοί: Παρασκευοπούλου Γεωργία,Παππά Χριστίνα


1.Τίτλος σχεδίου εργασίας

Το γαϊτανάκι της φύσης. Φυτά των Κυκλάδων

2.Περίοδος υλοποίησης

Απρίλιος-Ιούνιος 2010

3.Εισαγωγή θέματος

Η επιλογή του θέματος του σχεδίου εργασίας είχε γίνει αρκετούς μήνες νωρίτερα στα πλαίσια των καινοτόμων δράσεων ως πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Πριν από τις διακοπές του Πάσχα πραγματοποιήσαμε μια διδακτική επίσκεψη, σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβαλλοντικής, στην ευρύτερη περιοχή της Άνω Σύρου. Σε αυτή την επίσκεψη είδαμε έναν διατηρητέο ανεμόμυλο και την επονομαζόμενη περιοχή «πηγή του Αι Θανάση». Η οποία είναι η μοναδική περιοχή στη Σύρο που έχει πλατάνια και πολύ πλούσιο και ιδιαίτερο το φυσικό περιβάλλον λόγω της σχετικής αφθονίας του υγρού στοιχείου σε σχέση με άλλες περιοχές του νησιού. Εκεί μας μίλησε σχετικά με τα είδη των φυτών ο κ.Αχιλλέας Δημητρόπουλος που είναι υπεύθυνος τέτοιων ξεναγήσεων στο Δήμο της Άνω Σύρου και ο κ.Απόστολος Χατζηπαρασκευαΐδης. Μας δόθηκε λοιπόν η δυνατότητα να έχουμε μια πρώτη επαφή με τα φυτά του τόπου που κατοικούμε. Με την επιστροφή από τις διακοπές του Πάσχα, και αφού το μεγαλύτερο μέρος του σχεδίου εργασίας με θέμα το ανθρωπογενές περιβάλλον της Άνω Σύρου είχε ολοκληρωθεί και η άνοιξη είχε «εισβάλλει» για τα καλά με τα χρώματα και τα αρώματα της, ήταν το ιδανικό χρονικό σημείο για την εισαγωγή του συγκεκριμένου σχεδίου εργασίας. Για την εισαγωγή του θέματος επιλέχθηκε ένα γαϊτανάκι. Μια μέρα εμφανίσαμε το γαϊτανάκι, χορέψαμε με αυτό και στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση και διερεύνηση των γνώσεων των παιδιών σχετικά με το συγκεκριμένο έθιμο. Έπειτα περιγράψαμε διάφορες σχετικές εικόνες που είχαμε αντλήσει κυρίως από το διαδίκτυο, μιλήσαμε για τα έθιμα άλλων λαών που σχετίζονται με αυτό, όπως είναι Πρωτομαγιά στην Αγγλία, που συνδέεται με την γιορτή των λουλουδιών. Διαπιστώσαμε πως στην παράδοση πολλών χωρών το συγκεκριμένο έθιμο είναι συνδεδεμένο με την αναγέννηση της φύσης. Έτσι οδηγηθήκαμε στην συζήτηση για τα φυτά και διαπιστώσαμε πως θέλουμε να μάθουμε περισσότερα. Μετά αποφασίσαμε να αποτυπώσουμε το θέμα στο χαρτί, πρώτα με εικαστικό τρόπο ζωγραφίζοντας το γαϊτανάκι με κιμωλίες πάνω σε μαύρο κανσόν και στην συνέχεια τα νήπια επιχείρησαν να γράψουν τον τίτλο του σχεδίου.

Καταγράψαμε τις γνώσεις των παιδιών για τα φυτά:

• Τα φυτά φυτρώνουν με σπόρους

• Τα πουλιά μεταφέρουν τους σπόρους

• Η κάπαρη είναι φυτό, που την βάζουμε στο φαγητό

• Τα φυτά χρειάζονται ήλιο, αέρα, βροχή, χώμα

• Τα λουλούδια είναι χρωματιστά

• Έχουν κάτι σαν κρεμμύδι

• Τα χαμομήλια είναι κίτρινα-λευκά

• Τα λουλούδια τα αγαπούν οι μέλισσες και οι πεταλούδες

• Κάποια φυτά έχουν αγκάθια

• Οι μαργαρίτες είναι άσπρες και κίτρινες

• Οι παπαρούνες είναι κόκκινες

Καταγράψαμε τα ερωτήματα που ήθελε η ομάδα να ερευνήσει

• Πότε ανθίζουν;

• Γιατί δεν φυτρώνουν στο τσιμέντο;

• Γιατί έχουν αγκάθια;

• Γιατί είναι πολύχρωμα;

• Γιατί κάποια έχουν υγρό;

• Γιατί τα αγαπούν οι μέλισσες και οι πεταλούδες;

• Ποια είναι τα ονόματα τους;

• Γιατί ξεραίνονται;

• Από τι κινδυνεύουν;

• Πώς μπορούμε να τα προστατεύσουμε;

Καταγράψαμε μαζί με τα παιδιά ένα αρχικό σχέδιο με προτεινόμενες δραστηριότητες και δράσεις

• Να φυτέψουμε

• Να τα ζωγραφίσουμε

• Να στολίσουμε την τάξη με χάρτινα λουλούδια

• Να κάνουμε κολάζ

• Να βγάλουμε φωτογραφίες

• Να τα μυρίσουμε

Την επόμενη ημέρα φτιάξαμε το ιστόγραμμα του σχεδίου που το προσαρμόσαμε σε ένα γαϊτανάκι που φτιάξαμε σε χαρτί του μέτρου με πινέλα.

Το σχέδιο εργασίας με βάση τα ερωτήματα των παιδίων συγκροτήθηκε σε τρεις βασικές ενότητες.

• Γνωριμία με τα φυτά

• Γνωριμία με τα φυτά των Κυκλάδων και ειδικότερα της Άνω Σύρου

• Προστασία των φυτών.

Οι βασικοί στόχοι του σχεδίου εργασίας ήταν

• Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τα φυτά

• Να γνωρίσουν και να αντιληφθούν την αξία και την ιδιαιτερότητα του φυσικού περιβάλλοντος των Κυκλάδων

• Να αντιληφθούν την ποικιλομορφία του κόσμου των φυτών

• Να έρθουν σε επαφή με την αισθητική και την συναισθηματική αξία της φύσης

• Να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με την προστασία και την διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος

• Να αναπτύξουν την τους κριτική σκέψη, την δημιουργική έκφραση και την φαντασία

• Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους και την ικανότητα παρατήρησης, περιγραφής και αφήγησης.

• Να δουλέψουν συλλογικά, να συνεργαστούν και να αναλάβουν δράσεις.

• Να συνεργαστούν με τους γονείς τους.

Στην πορεία τέθηκαν επιμέρους στόχοι που αφορούσαν όλες τις μαθησιακές περιοχές, συγκεκριμένα

• Γλώσσα

• Μαθηματικά

• Δημιουργία & έκφραση

• Πληροφορική

4α.Γνωριμία με τα φυτά

Ενδεικτικές δραστηριότητες

-Τα παιδιά έφεραν στην τάξη διάφορα φυτά, τα παρατηρήσαμε, συγκρίναμε τα φύλλα, τους βλαστούς, τις ρίζες.

-Τα περιγράψαμε, μάθαμε τα μέρη του φυτού, σχεδιάσαμε με μολύβι φυτά, κάναμε αντιστοίχηση των λέξεων.

-Φτιάξαμε πίνακα αναφοράς με τα μέρη του φυτού.

-Φτιάξαμε το «βιβλίο της φύσης» με λέξεις που μάθαμε και τις ζωγραφίσαμε για να τις αναγνωρίζουμε

-Φτιάξαμε πίνακα αναφοράς με το τι χρειάζονται τα φυτά (αέρα, νερό, ήλιο)

-Κάναμε πειράματα, στερήσαμε τον ήλιο, το νερό, τον αέρα και μετά από μια εβδομάδα παρατηρήσαμε τα αποτελέσματα στην ανάπτυξη τους

-Διαβάσαμε παραμύθια (π.χ. το λουλουδόπαιδο )

-Κάναμε δραματοποίηση τον τρόπο που μεγαλώνουν τα φυτά, τους τρόπους που μεταφέρονται οι σπόροι

-Φυτέψαμε σπόρους λουλουδιών και συμφωνήσαμε να τους φροντίζουμε

-Είδαμε την ανάπτυξη του φυτού σε σχετικό λογισμικό

-Φτιάξαμε λουλούδια από χαρτί, μόμπιλ, τα ζωγραφίσαμε, τα αποτυπώσαμε με διάφορα υλικά και τεχνικές σε ατομικές και ομαδικές κατασκεύες.

-Ζωγραφίσαμε λουλούδια στο πρόγραμμα ζωγραφικής του Η/Υ

4β.Γνωριμία με τα φυτά των Κυκλάδων και ειδικότερα της Άνω Σύρου

« Ο Νούλης, ο θαλασσοκόρακας»

Ως εύρημα για την επαφή των παιδιών με τα φυτά του νησιού χρησιμοποιήθηκε ο Νούλης ο θαλασσοκόρακας, ένα φανταστικό πουλί που άρχισε να στέλνει γράμματα στο σχολείο με διάφορες πληροφορίες για τα φυτά αλλά και διάφορα παιχνίδια και εικόνες. Το πρώτο γράμμα του Νούλη ήταν το ακόλουθο:

«Καλημέρα

Δεν με ξέρετε αλλά ελπίζω να με μάθετε σύντομα. Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ, επειδή με βοηθήσατε να φτιάξω τη φωλιά μου με τους Μάρτηδες. Είμαι ένα πουλί, με λένε Νούλη.

Έμαθα πως σας αρέσουν τα λουλούδια και τα φυτά και επειδή γνωρίζω αρκετά θέλω να σας τα πω. Κάποια στιγμή θα έρθω από το σχολείο. Τώρα σας στέλνω μια φωτογραφία μου.

Φιλιά Νούλης

Ενδεικτικές δραστηριότητες

-Αναζήτήσαμε στον χάρτη το μέρος που μένει ο Νούλης στην Βαρβαρούσα

-Τα παιδιά ως απάντηση στην πρώτη επιστολή του Νούλη κλήθηκαν να του φτιάξουν μια ζωγραφιά και να του γράψουν και αυτά κάτι που θέλουν να μάθουν για τα φυτά ή ότι μήνυμα θέλουν.

-Συνεργάστηκαν σε ομάδες για φτιάξουν εικόνες από κομμάτια που τους έστειλε Νούλης. Όλοι μαζί διάλεξαν έναν τίτλο π.χ. «Η άνοιξη δίπλα στη θάλασσα»..Ένα παιδί από την ομάδα έγραψε τον τίτλο και ένα άλλο την παρουσίασε στις άλλες ομάδες.

-Κάναμε παιχνίδια μνήμης αντιστοίχησης, ομαδοποίησης με άλλες εικόνες που έφθασαν στο σχολείο.

-Το κάθε παιδί διάλεξε την εικόνα του άρεσε, συλλέξαμε πληροφορίες για το κάθε φυτό από διαφορές πηγές (ίντερνετ, βιβλία).

-Τα παιδιά κληθήκαν να ζωγραφίσουν τον εαυτό τους και το αγαπημένο τους φυτό για να το παρουσιάσουν. Καταγράψαμε ηχητικά τις πληροφορίες που το κάθε παιδί επέλεξε για το φυτό του και δημιουργήσαμε ένα ψηφιακό φυτολόγιο.

- Συνέλλεξαν με την βοήθεια των γονιών τους φυτά και τα έφεραν στο σχολείο, τα παρουσίασαν στα άλλα παιδιά και στην συνέχεια τα έβαλαν σε φυτολόγιο.

4γ. Προστασία των φυτών

Ενδεικτικές δραστηριότητες

-Διαβάσαμε το παραμύθι της Βεατρίκης Κάντζολα-Σαμπατάκου «Το δάσος που το’σκάσε» που έχει πάρει βραβείο οικολογικού παραμυθιού, το συζητήσαμε και στην συνέχεια το δραματοποιήσαμε και ζωγραφίσαμε μια εικόνα.

-Φτιάξαμε την δική μας ιστορία όλοι μαζί και την εικονογραφήσαμε, της δώσαμε τον τίτλο «Το μαγεμένο λουλουδοβασίλειο- Τα λουλούδια που έγιναν πέτρα». «Στην ιστορία μια κακιά μάγισσα η Μπουρούχα με τα μαγικά της πετρώνει τα λουλούδια τα κάνει μαύρα και οι άνθρωποι είναι πολύ λυπημένοι αλλά με την βοήθεια ενός δεινόσαυρου καταφέρνουν να την διώξουν»

-Το κάθε παιδί έφτιαξε τη δική του ιστορία, τους δώσαμε βιβλιαράκια με τέσσερις μόλις σελίδες, ο κοινός τίτλος ήταν « Τα -------- μας λένε --------» και τα παιδιά διάλεγαν από τις λέξεις φυτά, λουλούδια, σποράκια, βότανα και επέλεγαν τι θέλουν να πουν π.χ. «Τα λουλούδια μας λένε ‘μην μας κόψεις’» έκαναν τις εικόνες και μετά μας υπαγόρευσαν το κείμενο να το γράψουμε στο βιβλιαράκι τους.

- Έκαναν άλλη μια δραστηριότητα με αφορμή μια επιστολή του Νούλη που έλεγε:

«Καλημέρα,

Δεν κατάφερα να έρθω στο σχολείο. Ελπίζω να σας αρέσουν όσα μάθατε για τα φυτά. Εμένα μου αρέσουν πολύ αλλά για να συνεχίσουν να υπάρχουν και να μας κάνουν χαρούμενους πρέπει κάποια πράγματα να αλλάξουν.

Σας στέλνω κάποιες φωτογραφίες με όσα απειλούν τα φυτά.

Μήπως έχετε καμία ιδέα για το τι να κάνουμε;

Φιλιά Νούλης

Υ. Γ. Μπορεί να σας δω το καλοκαίρι σε κάποια παραλία»

Τα παιδιά είδαν τις φωτογραφίες, τις περιέγραψαν, τις σχολίασαν και αφηγήθηκαν βιωματικές τους εμπειρίες.

-Ύστερα από συζήτηση καταλήξαμε πως πρέπει να φτιάξουμε αφίσες που να μιλάνε με εικόνα και λόγια για όσα απειλούν τα φυτά. Το κάθε παιδί ζωγράφισε την αφίσα του και είτε έγραψε μόνο του το μήνυμα της είτε το υπαγόρευσε στην νηπιαγωγό π.χ. «Μην φτιάχνεται σπίτια πάνω στα λουλούδια».

5.Αξιολόγηση σχεδίου εργασίας.

Το συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας κατάφερε να επιτύχει σε αρκετά μεγάλο βαθμό τους αρχικούς στόχους που είχαν τεθεί κατά τον προγραμματισμό του.

Ειδικότερα, τα παιδιά διεύρυναν τις γνώσεις τους για τα φυτά γενικά αλλά και κατανόησαν ως κάποιο βαθμό την αξία και την ιδιαιτερότητα του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού τους της Σύρου και των Κυκλάδων. Ήρθαν σε επαφή με την ποικιλομορφία του κόσμου των φυτών μέσα από την παρατήρηση και το βίωμα. Έγιναν κοινωνοί της αισθητικής αλλά και κοινωνικής αξίας της φύσης.

Πήραν πληροφορίες και ανέπτυξαν την κριτική τους σκέψη ώστε να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με την προστασία και την διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος. Έδωσαν διέξοδο με διάφορες μορφές στην δημιουργική έκφραση τους και την φαντασία τους

Ειδικότερα σε σχέση με την γλώσσα, εμπλούτισαν το λεξιλόγιο τους και την ικανότητα παρατήρησης, περιγραφής, αφήγησης και στοιχειώδους επιχειρηματολογίας. Έκαναν παραγωγή γραπτών κειμένων και κατανόησαν την κοινωνική και πολυδιάστατη χρήση της γλώσσας αλλά ανακάλυψαν την λειτουργία της ως μέσω επικοινωνίας και ευχαρίστησης. Δουλέψουν συλλογικά αλλά και σε μικρότερες ομάδες, συνεργαστήκαν και να ανέλαβαν δράσεις.

Η συμμετοχή διαφόρων ανθρώπων που μας προσέφεραν υλικό, όπως φωτογραφίες ή μας ξενάγησαν αλλά και η καλή συνεργασία με τους γονείς που υπήρξαν πρόθυμοι να συνδράμουν βοήθησαν στην υλοποίηση του προγράμματος. Χαρακτηριστικό της ανταπόκρισης των παιδιών ήταν πως στο τέλος του προγράμματος παρατηρούσαν και αναγνώριζαν αρκετά από τα φυτά που συναντήσαμε στο δρόμο με το λεωφορείο στην εκδρομή που πραγματοποιήσαμε τις τελευταίες μέρες. Η καλοκαιρινή εκδήλωση αφορούσε πολλές από τις εμπειρίες που είχαμε αποκομίσει από το πρόγραμμα.

Αυτό που θα μπορούσε να είχε προγραμματιστεί διαφορετικά είναι ο χρόνος διεξαγωγής του προγράμματος, αν και καλύφθηκε σχεδόν το σύνολο των δράσεων που είχαμε εκπονήσει με τα παιδιά, δεν υπήρχε ο χρόνος για ανατροφοδότηση και πιθανές προεκτάσεις καθώς και για άλλες διδακτικές επισκέψεις για μελέτη πεδίου. Οι απεργιακές κινητοποιήσεις αλλά και η πίεση με τις πρόβες για την καλοκαιρινή εκδήλωση περιόρισαν σημαντικά το διαθέσιμο χρόνο.

Συνολικά το σχέδιο εργασίας με θέμα τα φυτά έτυχε της ανταπόκρισης και του ενδιαφέροντος των παιδιών και έδεσε αρμονικά με το πρόγραμμα πολιτιστικών που είχε προηγηθεί.

Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

Προοπτικές και ανάγκη για ένα άλλο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης

Βούρος Παναγιώτης
περιβαλλοντολόγος

Την 27 Σεπτεμβρίου γιορτάστηκε και στη χώρα μας η Παγκόσμια ημέρα Τουρισμού. Η φετινή 31η επέτειος της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού έχει θέμα «Τουρισμός και Βιοποικιλότητα», ένα θέμα ιδιαίτερα επίκαιρο, το οποίο συνδέεται με την ανακήρυξη του 2010 ως Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας. Αλήθεια ποιες όμως είναι οι προοπτικές του τουρισμού στη χώρα μας, αξίζει να προσπαθήσουμε για μία ανανέωση και έναν επανασχεδιασμό του τουριστικού προϊόντος;

Το μοντέλο του μαζικού τουρισμού που αναπτύχθηκε τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα, σαν το βασικό μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης, τη βοήθησε να αναγνωρισθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Ο ελληνικός τουρισμός βασιζόμενος στα 3 s (sea, sand, sun) που όντως αποτελούσαν τα βασικότερα χαρακτηριστικά της τουριστικής ζήτησης, σε συνδυασμό με το μεγάλο πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας, την ιστορία της, αλλά και το ανθρώπινο κεφάλαιο (λαός με έντονη εξωστρέφεια), πέτυχε να προσελκύσει σημαντικό κομμάτι της τουριστικής πίττας, και σαν οικονομική δραστηριότητα να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Σημαντικό ρόλο φυσικά στη προσέλκυση τουρισμού έπαιξε και το χαμηλό κόστος ζωής.

Παράλληλα με τα θετικά του συγκεκριμένου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης, με το πέρασμα των χρόνων άρχισαν να εμφανίζονται και τα αρνητικά. Σημαντικότερη αρνητική επίπτωση η χωρίς όρους και κανόνες ανάπτυξη, που σημαίνε κατασκευή τουριστικών υποδομών διαμονής, εστίασης, ψυχαγωγίας, χωρίς όμως χωροταξικό σχεδιασμό, και αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας της κάθε περιοχής. Ως αποτέλεσμα καταγράφηκε η ανεξέλεγκτη δόμηση, η απουσία των απαραίτητων υποδομών διαχείρισης των αποβλήτων και απορριμμάτων της δραστηριότητας, η προβληματική διαχείριση και διαθεσιμότητα νερού κ.α.. Αν παράλληλα λάβουμε υπόψη και την εύθραστη ισορροπία των παράκτιων και νησιωτικών οικοσυστημάτων, στις οποίες κυρίως αναπτύχθηκε το συγκεκριμένο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε τα περιβαλλοντικά προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σήμερα στις ίδιες περιοχές.

Με τα χρόνια όμως πέρα από την περιβαλλοντική υποβάθμιση του προϊόντος μεταλλάχθηκε και το ανθρώπινο κεφάλαιο που ασχολούνταν με το τουρισμό. Έχασε τον αυθορμητισμό της φιλοξενείας που διέθετε και εστίασε περισσότερο στο πρόσκαιρο εύκολο, γρήγορο και μεγάλο κέρδος, χωρίς αναστολές απέναντι στη καταστροφή του περιβάλλοντος, την αλλοίωση του κοινωνικού ιστού, την απώλεια της τοπικής και επαγγελματικής ταυτότητας, οδηγώντας μάλιστα ολόκληρες κοινωνίες σε μία εποχιακή μαλθακότητα που συναρτώνταν με την εποχικότητα του τουρισμού.

Οι εποχές όμως φαίνεται να αλλάζουν και το μοντέλο τουριστικής ζήτησης να διαφοροποιείται σε συνάρτηση με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά και προτιμήσεις των σύγχρονων κοινωνιών. Η προστασία του περιβάλλοντος, η υγειινή διατροφή, η εναλλακτικές μέθοδοι ιατρικής, η ανάγκη για απεξάρτηση από το άγχος και το στρες, η ανάγκη για ευεξία, η ανάγκη για εμπειρίες συναναστροφής με ιστορία τόπων και ανθρώπων στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης κ.α. δημιουργούν ένα νέο μοντέλο ζήτησης και στον τουρισμό, που απαιτεί αντίστοιχη προσαρμογή και του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος.

Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ο τουρισμός εμπειρίας και γνώσης φαίνεται με σημαντική βεβαιότητα να αποτελεί την απάντηση στο νέο μοντέλο ζήτησης.

Το νέο αυτό μοντέλο τουριστικής ζήτησης όμως, απαιτεί συγκεκριμένες προϋποθέσεις προκειμένου να αναπτυχθεί, όπως ύπαρξη φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος σε καλή κατάσταση, αυθόρμητη και καλής ποιότητας φιλοξενεία, υποδομές με αναφορές στην ήπια ανάπτυξη, προσβασιμότητα, παροχή εναλλακτικών υπηρεσιών (διαδικτύου, ιατρικής υποστήριξης κ.α.), ανεπτυγμένη ποιότητα προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών βασισμένων στη τοπική κουλτούρα (πολιτιστική, διατροφική, κ.α.). Η χώρα μας μπορεί να μην τα διαθέτει όλα, αλλά σίγουρα διαθέτει τα περισσότερα και βασικότερατα και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό. Τα υπόλοιπα είναι στο χέρι μας!

Το παλιό μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης ακόμα και σε χώρες με υψηλή τουριστική ανάπτυξη και αποτελέσματα, μπαίνει σε δεύτερη μοίρα καθώς χρόνο με το χρόνο προσφέρει λιγότερα κέρδη σε σχέση με τα προβλήματα που έχει δμιουργήσει και δημιουργεί και το κόστος αποκατάστασης τους. Χώρες όπως η Κύπρος, η Ισπανία βρίσκονται σε κρίση σε σχέση με το πραγματικό όφελος από το μαζικό τουρισμό (λαμβάνοντας υπόψη τον οικονομικό ανταγωνισμό από τις νέες αγορές της βαλκανικής και τη Τουρκία) και αυτό αποδεικνύεται από τα προβλήματα που δημιουργούνται και καταγράφονται κάθε καλοκαίρι με τους εκτός ελέγχου τουρίστες, τη μείωση των εσόδων, την καταστροφή του περιβάλλοντος και την ανάγκη για μεγάλες δαπάνες αποκατάστασης (π.χ. Ισπανία).

Η παραθεριστική κατοικία αποδίδει ένα πρόσκαιρο κέρδος, κυρίως κατά τη φάση κατασκευής μέσω της απασχόλησης, αμφιβόλου όπως αποδοτικότητας για τα έσοδα του κράτους από τη φορολόγηση, λόγω της φοροδιαφυγής (off shore εταιρίες, μη καταβολή ασφαλιστικών εσφορών, ξένοι εργάτες )κ.α.. Ομοίως περιορισμένα οφέλη καταγράφονται και για τη τοπική κοινωνία, λόγω του περιορισμένου χρόνου χρήσης των παραθεριστικών κατοικιών, της κινητικότητας των χρηστών τους στις υπόλοιπες επιχειρήσεις, αλλά και του κόστους των υποδομών διαχείρισης των απορριμμάτων και αποβλήτων που αυτή δημιουργεί. Αν δε υπολογισθεί και η περιβαλοντική επίπτωση σε θέματα κατανάλωσης πόρων όπως το νερό, της υποβάθμισης των εδαφών από τα κατασκευή, την εκχέρωση, την κατανάλωση ενέργειας που αφορά και τη κατασκευή (τσιμέντο) τότε ίσως το κόστος να είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τα κέρδη.

Η νέα κατάσταση σε επίπεδο τουριστικής ζήτησης δεν προϋποθέτει εγκατάλειψη του μαζικού τουρισμού, αλλά μία αλλαγή ως προς το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που θα αποτελέσει προτεραιότητα τα επόμενα χρόνια για τη χώρα. Όχι αόριστα αλλά με βάση το μοντέλο τουριστικής ζήτησης που διαμορφώνεται και αναφέρθηκε παραπάνω. Οι προϋποθέσεις υπάρχουν και οι οικονομικές προοπτικές είναι καλές. Σύμφωνα με μελέτες οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού λόγω της ποιότητας των τουριστών και των πολλαπλών δραστηριοτήτων με τις οποίες ασχολούνται, δημιουργούν περισσότερα και όχι μονοσήμαντα οικονομικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.

Αυτό που ουσιαστικά θα χρειαζόταν στη παρούσα φάση θα ήταν ένας συνδυασμός μέτρων όπως:

• η παροχή οικονομικών κινήτρων για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού όπως π.χ. η φορολόγηση της γης και των τουριστικών επιχειρήσεων με βάση τη χρήση και τη μορφή τουριστικής επιχειρηματικότητας,

• η εκπόνηση μελέτης αποτίμησης του πραγματικού οφέλους του μαζικού τουρισμού ανά περιοχή με ταυτόχρονο καθορισμό χωροταξικού προσανατολισμού της ανάπτυξης των επιμέρους εναλλακτικών μορφών.

• Ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας που μπορούν να αποτελέσουν αξιοποιήσιμο τουριστικό πόρο, το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας, με διεθνώς αναγνωρισμένη αξία. Η βιοποικιλότητα (από τις πρώτες στην Ευρώπη), η διαφοροποίηση του τοπίου, και η συνύπαρξη με τον πολιτιστικό πλούτο, θεωρούνται υψηλής προστιθέμενης αξίας που απλώς απαιτούν ενίσχυση της προβολής τους και σωστή και συνεπή λειτουργία. Περιοχές όπως η Δήλος, η Κνωσσός οι Μυκήνες, η Δωδώνη κ.α δεν υπάρχουν σε πολλά μέρη του κόσμου. Ομοίως τα μουσεία ακόμα και τα ποιο μικρά περιέχουν περισσότερα και μεγαλύτερης αξίας εκθέματα από πολλά ακριβοπληρωμένα του εξωτερικού. Οι παραδόσεις, η διατροφή, οι χρήση βοτάνων, τα ιαματικά λουτρά με διαφορετική ιασιμότητα αποτελούν τουριστικούς πόρους προς αξιοποίηση.

• Αξιοποίηση του ντόπιου ανθρώπινου δυναμικού με μία κατάλληλη εκπαίδευση μέσω των σχολών ξεναγών ακόμα και των ΚΕΚ και ΙΕΚ, μπορούν να παράγουν μία νέα κατηγορία επαγγελματιών τους «οικοξεναγούς» προσφέροντας απασχόληση σε μεγαλύτερο εποχιακό εύρος. Τα πανεπιστήμια με το υλικό το οποίο ήδη έχουν παράγει μέσω προγραμμάτων ή με τη δυνατότητα δημιουργίας εξειδικευμένων βάσεων δεδομένων μπορούν να συμβάλλουν αντίστοιχα στην ενίσχυση και προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού της χώρας.

• Τέλος η διασύνδεση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα στα πλαίσια της τουριστικής ανάπτυξης, όπως π.χ. η διασύνδεση τουρισμού και γεωργίας ή/και αλιείας σε τοπικό επίπεδο, χειροτεχνίας και επιχειρήσεων διαμονής, καλλωπισμού, ευεξίας και τουριστικών καταλλυμάτων, εστίασης και υγείας, κοινωνικών δημόσιων δομών (βοήθεια στο σπίτι) και τουρισμού υγείας κ.α.

• Σύσταση και λειτουργία εξειδικευμένων τουριστικών πρακτορείων εναλλακτικού τουρισμού.

Σε κάθε περίπτωση η χώρα είναι αυτή που θα πρέπει να καθορίσει τους αναπτυξιακούς της στόχους και την επενδυτική φιλοσοφία και όχι οι κάθε μορφής επενδυτές και επενδύσεις. Φιλοσοφία και στόχοι με αναφορά στη προστασία του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου της χώρας σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη οικονομική ανταποδοτικότητα για τις τοπικές κοινωνίες. Το αρμόδιο Υπουργείο πάντως με τους οδηγούς για τον «Πράσινο Τουρισμό» και τον «Εναλλακτικό Τουρισμό» αν και έχει αργήσει βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

Υπουργείο Παιδείας: Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων

Διαβάστε ολόκληρη την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας  με θέμα το σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων
http://www.alfavita.gr/artro.php?id=10455